آشنایی با CPU (ریزپردازنده یا میکرو پروسسور) (بخش اول)

ریزپردازنده واحد پردازش مرکزی یا مغز رایانه می باشد. این بخش مدار الکترونیکی بسیار گسترده و پیچیده ای می باشد که دستورات برنامه های ذخیره شده را انجام می دهد. جنس این قطعه کوچک (تراشه) نیمه رسانا است. CPU شامل مدارهای فشرده می باشد و تمامی عملیات یک میکرو رایانه را کنترل می کند. تمام رایانه ها (شخصی، دستی و...) دارای ریزپردازنده می باشند. نوع ریزپردازنده در یک رایانه می تواند متفاوت باشد اما تمام آنها عملیات یکسانی انجام می دهند.

تاریخچه ریزپردازنده
ریزپردازنده پتانسیل های لازم برای انجام محاسبات و عملیات مورد نظر یک رایانه را فراهم می سازد. در واقع ریزپردازنده از لحاظ فیزیکی یک تراشه است. اولین ریزپردازنده در سال ۱۹۷۱ با نام Intel ۴۰۰۴ به بازار عرضه شد. این ریزپردازنده قدرت زیادی نداشت و تنها قادر به انجام عملیات جمع و تفریق ۴ بیتی بود. تنها نکته مثبت این پردازنده استفاده از یک تراشه بود، زیرا تا قبل از آن از چندین تراشه برای تولید رایانه استفاده می شد. اولین نوع ریزپردازنده که بر روی کامپیوتر خانگی نصب شد. ۸۰۸۰ بود. این پردازنده ۸ بیتی بود و بر روی یک تراشه قرار داشت و در سال ۱۹۷۴ به بازار عرضه گردید. پس از آن پردازنده ای که تحول عظیمی در دنیای رایانه بوجود آورد ۸۰۸۸ بود. این پردازنده در سال ۱۹۷۹ توسط شرکت IBM طراحی و در سال ۱۹۸۲ عرضه گردید. بدین صورت تولید ریزپردازنده ها توسط شرکت های تولیدکننده به سرعت رشد یافت و به مدل های ۸۰۲۸۶، ۸۰۳۸۶، ۸۰۴۸۶، پنتیوم ۲، پنتیوم ۳، پنتیوم ۴ منتهی شد.
این پردازنده ها توسط شرکت Intel و سایر شرکت ها طراحی و به بازار عرضه شد. طبیعتاً پنتیوم های ۴ جدید در مقایسه با پردازنده ۸۰۸۸ بسیار قوی تر می باشند زیرا که از نظر سرعت به میزان ۵۰۰۰ بار عملیات را سریعتر انجام می دهند. جدیدترین پردازنده ها اگر چه سریعتر هستند گران تر هم می باشند. کارآیی رایانه ها بوسیله پردازنده آن شناخته می شود. ولی این کیفیت فقط سرعت پروسسور را نشان می دهد نه کارآیی کل رایانه را. به طور مثال اگر یک رایانه در حال اجرای چند نرم افزار حجیم و سنگین است و پروسسور پنتیوم ۴ آن ۲۴۰۰ کیگاهرتز است، ممکن است اطلاعات را خیلی سریع پردازش کند. اما این سرعت بستگی به هارددیسک نیز دارد. یعنی این که پروسسور جهت انتقال اطلاعات زمان زیادی را در انتظار می گذراند.
پروسسورهای امروزی ساخت شرکت Intel، پنتیوم ۴ و سلرون هستند. پروسسورها با سرعت های مختلفی برحسب گیگاهرتز (معادل یک میلیارد هرتز با یک میلیارد سیکل در ثانیه است) برای پنتیوم ۴ از ۴/۱ گیگاهرتز تا ۵۳/۲ متغیر است و برای پروسسور سرعت از ۸۵/۰ گیگاهرتز تا ۸/۱ گیگاهرتز است. یک سلرون همه کارهایی را که یک پنتیوم ۴ انجام می دهد را می تواند انجام دهد اما نه به آن سرعت.
پردازنده دو عمل مهم انجام می دهد:
۱- کنترل تمام محاسبات و عملیات
۲- کنترل قسمت های مختلف
پردازنده در رایانه های شخصی به شکل یک قطعه نسبتاً تخت و کوچک به اندازه ۸ یا ۱۰ سانتی متر مربع که نوعی ماده، مانند پلاستیک یا سرامیک روی آن را پوشانده است تشکیل شده در واقع فرآیند بوجود آمدن این مغز الکترونیکی به این گونه می باشد که از سیلیکان به علت خصوصیات خاصی که دارد جهت ایجاد تراشه استفاده می شود. بدین گونه که آن را به صورت ورقه های بسیار نازک و ظریف برش می دهند و این تراشه ها را در درون مخلوطی از گاز حرارت می دهند تا گازها با آنها ترکیب شوند و بدین صورت طبق این فرآیند شیمیایی سیلیکان که از جنس ماسه می باشد به فلز و بلور تبدیل می شود که امکان ضبط و پردازش اطلاعات را در بردارد. این قطعه کار میلیونها ترانزیستور را انجام می دهد.
پردازنده وظایف اصلی زیر را برای رایانه انجام می دهد:
۱- دریافت داده ها از دستگاه های ورودی
۲- انجام عملیات و محاسبات و کنترل و نظارت بر آنها
۳- ارسال نتایج عملیات با دستگاه های خروجی
پردازنده مانند قلب رایانه است و از طریق کابلهای موجود با واحدهای دیگر مرتبط می شوند.
در واقع از نظر فنی عملکرد پردازنده با دو ویژگی تعیین می شود:
۱- طول کلید- تعداد بیت هایی که یک پردازنده در هر لحظه پردازش می کند و طول این کلمات معمولاً ۴ و ۸ و ۱۶ و ۳۲ و یا ۶۴ بیتی می باشد.
۲- تعداد ضربان الکترونیکی که در یک ثانیه تولید شده است و با واحد مگاهرتز سنجیده می شود.
محل قرارگیری پردازنده ها بر روی مادربرد می باشد. بنابراین بایستی هماهنگی لازم بین مادربرد و پردازنده وجود داشته باشد. این هماهنگی باعث بالا رفتن عملیات رایانه می شود. در غیر این صورت نتیجه خوبی بدست نمی آید.
نکته: بر روی پردازنده حروف و ارقامی دیده می شود که در واقع نشان دهنده شماره سریال ها ،سرعت، ولتاژ، مدل، نسل و نام سازنده آن می باشد. با توجه به نوع دستورالعمل ها یک ریزپردازنده با استفاده از واحد منطبق و حساب خود (ALU) قادر به انجام عملیات محاسباتی مانند جمع و تفریق و ضرب و تقسیم است. البته پردازنده های جدید اختصاصی برای انجام عملیات مربوط به اعداد اعشاری نیز می باشند. ریزپردازنده قادر به انتقال داده ها از یک محل حافظه به محل دیگر می باشند و می توانند تصمیم گیری نمایند و از یک محل به محل دیگر پرش داشته باشد تا دستورالعمل های مربوط به تصمیم اتخاذ شده را انجام دهد.

دستیابی به بانک اطلاعاتی Access با استفاده از VB.NET

در این مقاله قصد داریم به نحوه  بازیابی و نمایش اطلاعات موجود در یک بانک اطلاعاتی Access اشاره نمائیم . هدف از مقاله فوق ، پرداختن به تمامی رویکردهای موجود در این زمینه نبوده و صرفا" به معرفی یکی از گزینه های موجود در این زمینه اشاره خواهد شد. در این راستا از تکنولوژی های ASP.NET ، ADO.NET و VB.NET استفاده خواهد شد . از کلاس های  OleDbConnection ، OleDbCommand و OleDbDataReader  مربوط به  ADO.NET  بمنظور انجام عملیات لازم در ارتباط با بانک اطلاعاتی ، از ASP.NET بمنظور ایجاد فرم وب و ارائه داده با استفاده از کنترل سرویس دهنده Table و از زبان VB.NET بمنظور نوشتن دستورالعمل های مورد نظر استفاده می گردد .
در ابتدا لازم است با سه کلاس ADO.NET که در ادامه از آنان استفاده خواهد شد ، بیشتر آشنا شویم :

• کلاس OleDbConnection . شی فوق ، یک اتصال منحصر بفرد با یک منبع داده را  ایجاد می نماید. در رابطه با یک بانک اطلاعاتی سرویس گیرنده / سرویس دهنده ، این امر معادل یک اتصال شبکه به سرویس دهنده است . با توجه به قابلیت های حمایت شده توسط native OLE DB Provider ، برخی از متدها و یا خصلت ها مربوط به شی OleDbConnection ممکن است در دسترس و قابل استفاده نباشد . زمانیکه نمونه ای  از OleDbConnection ایجاد می گردد ، تمامی خصلت های مربوطه ، مقدار اولیه خود را دارا خواهند بود . پس از اتمام عملیات موردنظر در ارتباط با بانک اطلاعاتی ،  می بایست با فراخوانی Close و یا Dispose اقدام به  غیر فعال نمودن  اتصال ایجاد شده با بانک اطلاعاتی مربوطه نمود.

• کلاس OleDbCommand .  یک عبارت SQL و یا Stored procedure را بمنظور اجراء در رابطه با یک منبع داده ارائه می نماید. کلاس فوق از متدهای زیر بمنظور اجرای دستورات در رابطه با یک منبع داده استفاده می نماید.
   ExecuteReader  . متد فوق ، دستوراتی را اجراء می نماید که خروجی آنان شامل سطرهائی خواهد بود.
   ExecuteNonQuery . باعث اجرای دستوراتی نظیر SQL INSERT,DELETE,UPDATE و SET خواهد شد .
   ExecuteScalar  . بازیابی صرفا" یک مقدار از یک بانک اطلاعاتی

• کلاس OleDbDataReader . متد فوق ، امکان خواندن سطرهائی از داده موجود در یک منبع داده را فراهم می نماید( فقط بسمت جلو)  . بمنظور ایجاد یک OleDbDataReader ، می بایست متد ExecuteReader مربوط به شی OleDbCommand فراخوانده شود. مادامیکه OleDbDataReader در حال استفاده است (اتصال مرتبط OleDbConnection ) ، عملیات دیگری را در ارتباط با OleDbConnection  نمی توان انجام داد .

امکانات مورد نیاز
برای دنبال نمودن این مقاله و اجرای نمونه مثالی که در ادامه بررسی می گردد ، به امکانات زیر نیاز خواهد بود :

• نصب یکی از نسخه های ویندوز 2000 و یا نسخه ویندوز 2003
• نصب IIS 
•  نصب فریمورک دات نت نسخه 1.0 ,یا نسخه 1.1
• یک بانک اطلاعاتی نمونه اکسس نظیر Northwind

ایجاد یک برنامه وب ASP.NET با استفاده از VB.NET
بمنظور ایجاد یک برنامه وب ASP.NET با استفاده از VB.NET مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

•  اجرای برنامه ویژوال استودیو دات نت
• از طریق منوی File ، گزینه New و در ادامه Project را انتخاب نمائید .
•  در جعبه محاوره ای New Project ، در بخش Project Types گزینه Visual Bacic Projects را انتخاب ( کلیک ) و در ادامه ASP.NET Web Application  را انتخاب نمائید .  
•  در فیلد Location ، بجای نام پیش فرض #WebApplication ، نام TestAccessDB را انتخاب نمائید . در صورتیکه از یک سرویس دهنده محلی استفاده میگردد ، می توان  نام سرویس دهنده را http://localhost در نظر گرفت . بدین ترتیب در فیلد Location ، آدرس مربوطه بصورت زیر نشان داده خواهد شد : http://localhost/TestAccessDB

ایجاد یک فرم وب نمونه 
در نمونه کد نوشته شده از کنترل سرویس دهنده Table مربوط به ASP.NET استفاده شده که بصورت پویا یک نمایش ساده از داده بازیابی شده را نشان خواهد داد. ASP.NET ، مجموعه متنوعی از کنترل های انعطاف پذیر را ارائه که می توان از آنان با توجه به رویکردهای متفاوت در رابطه با نمایش داده استفاده نمود. بمنظور ایجاد یک فرم وب در پروژه ایجاد شده در مرحله قبل ، مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

• اضافه نمودن یک فرم جدید با نام DataSample.aspx  به برنامه وب ASP.NET در ویژوال استودیو دات نت . بمنظور انجام خواسته فوق ، دو مرحله زیر را دنبال می نمائیم :
  مرحله یک : در Solution Explorer ، بر روی گره Project کلیک سمت راست نموده و گزینه Add  و در ادامه گزینه Add Web Form انتخاب گردد.
  مرحله دو : درفیلد Name ، نام DataSample.aspx را درج و در ادامه گزینه Open انتخاب گردد .

• از طریق Toolbox مربوط به Web Forms Tab ، یک Table ASP.NET Server Control را انتخاب ( Drag ) و بر روی صفحه aspx . مستقر نمائید ( در حالت Desgin view ) .

• در Properties نام ID را به DisplayTable تغییر دهید .

• در Solution Explorer ، بر روی صفحه aspx . ، کلیک سمت راست نموده و گزینه View Code را انتخاب نمائید .

•  مرجع namespace زیر را در بالاترین قسمت فایل کلاس code-behind وارد نمائید .

Imports System.Data.OleDb

• کد زیر را در ارتباط با رویداد  Page_load در نظر می گیریم :

Page_Load Event handler

Private Sub Page_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles MyBase.Load استفاده از یک متغیر رشته ای بمنظور ذخیره سازی Connectionstring'   Dim connectString As String = "Provider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0;" &_   "Data Source=C:MyDBNWIND.MDB" ایجاد یک شی OleDbConnection و ارسال مقدار متغیر ConnectionString '   Dim cn As OleDbConnection = New OleDbConnection(connectString) فعال نمودن Connection'   cn.Open() استفاده از یک متغیر بمنظور ذخیره عبارت SQL'   Dim selectString As String = "SELECT CustomerID, ContactName, Phone FROM Customers" ایجاد یک شی OledbCommand' در این خط متغیر عبارت SQL و شی OleDbConnection ، ارسال می گردد '   Dim cmd As OleDbCommand = New OleDbCommand(selectString, cn) ارسال CommandText به Connection و ایجاد یک OleDbDataReader ' OleDbDataReader  از نوع " فقط بسمت جلو " خواهد بود'   Dim reader As OleDbDataReader = cmd.ExecuteReader() تنظیم عرض جدول '   DisplayTable.Width = Unit.Percentage(90.0) ایجاد یک سطر جدید برای اضافه نمودن عنوان جدول'   Dim tableHeading As TableRow = New TableRow() ایجاد و اضافه نمودن سلول های  شامل ستون Customer ID  '   Dim customerIDHeading As TableHeaderCell = New TableHeaderCell()   customerIDHeading.Text = "Customer ID"   customerIDHeading.HorizontalAlign = HorizontalAlign.Left   tableHeading.Cells.Add(customerIDHeading) ایجاد و اضافه نمودن سلول های  شامل ستون Contact Name   '    Dim contactNameHeading As TableHeaderCell = New TableHeaderCell()    contactNameHeading.Text = "Contact Name"    contactNameHeading.HorizontalAlign = HorizontalAlign.Left    tableHeading.Cells.Add(contactNameHeading) ایجاد و اضافه نمودن سلول های  شامل ستون Phone   '     Dim phoneHeading As TableHeaderCell = New TableHeaderCell()     phoneHeading.Text = "Phone"     phoneHeading.HorizontalAlign = HorizontalAlign.Left     tableHeading.Cells.Add(phoneHeading)     DisplayTable.Rows.Add(tableHeading) تکرار در بین داده انتخابی نتایج و افزودن داده برای هر یک از ستون های مورد نظر در جدول '     While(reader.Read())        Dim detailsRow As TableRow = New TableRow()        Dim customerIDCell As TableCell = New TableCell()        customerIDCell.Text = reader("CustomerID").ToString()        detailsRow.Cells.Add(customerIDCell)        Dim contactNameCell As TableCell = New TableCell()        contactNameCell.Text = reader("ContactName").ToString()        detailsRow.Cells.Add(contactNameCell)        Dim phoneCell As TableCell = New TableCell()        phoneCell.Text = reader("Phone").ToString()        detailsRow.Cells.Add(phoneCell)        DisplayTable.Rows.Add(detailsRow)     End While بستن  Connection'     reader.Close()    cn.Close() End Sub

• مقدار متغیر ConnectString در ابتدای کد نوشته شده فوق را تغییر و آن را به محلی که بانک اطلاعاتی موجود است ، اشاره دهید .

•  از طریق منوی File ، گزینه Save All را انتخاب تا فرم وب و سایر فایل های مرتبط با پروژه ، ذخیره گردد .

• از طریق منوی Build ، گزینه Build Solution را بمنظور ایجاد پروژه ، فعال نمائید.

• در Solution Explorer ، بر روی DataSample.aspx کلیک سمت راست و در ادامه گزینه View in Browser را انتخاب نمائید . در ادامه صفحه در مرورگر نمایش و شامل داده موجود در بانک اطلاعاتی مربوطه است .

اشکالات و خطاهای احتمالی
درزمان اجراء ، ممکن است با خطائی مانند زیر مواجه شویم :

The Microsoft Jet database engine cannot open the file 'C:MyDBNWIND.MDB'.  It is already opened exclusively by another user, or you need permission to view its data.

• خطای فوق ، اغلب بدلیل عدم داشتن مجوز لازم بمنظور دستیابی به فایل ( فایل بانک اطلاعاتی با انشعاب mdb . ) می باشد . بصورت پیش فرض ،  ASP.NET تحت ASPNET account  در فریمورک دات نت نسخه یک و یا NetworkService  در فریمورک دات نت نسخه 1،1 اجراء می گردد.در این رابطه لازم است تغییرات لازم در رابطه با  مجوز دستیابی به فایل mdb . و فولدری که شامل فایل است ، اعمال گردد .

• از نصب عناصر مورد نیاز Microsoft Jet database بر روی سیستم ، مطمئن گردید. در صورتیکه MDAC 2.6 نصب شده باشد ( Microsoft Data Access Components 2.6) ، عناصر Jet را شامل نمی گردد . در چنین مواردی می بایست آخرین نسخه Jet 4.0 Service Pack ، بر روی سیستم نصب گردد.

نحوه انتخاب یک رایتر

امروزه رایتر،به یکی از امکانات ضروری بر روی کامپیوترهای شخصی تبدیل شده است  . با استفاده از رایترها ، می توان در مدت زمان چند دقیقه اطلاعات متفاوتی نظیر داده ،  تصاویر و موزیک های دلخواه را  بسادگی بر روی یک CD ارزان قیمت ( CD-R) ذخیره نمود. قابلیت نوشتن مجدد این نوع از درایوها ، امکان  حذف و نوشتن مجدد اطلاعات بر روی CD هائی با قابلیت نوشتن مجدد ( CD-RW ) را تا بیش از یکهزار مرتبه فراهم می نماید. با استفاده از درایوهای فوق ، امکان انجام عملیات سه گانه خواندن ، نوشتن و نوشتن مجدد بر روی CD های متفاوت ( CD-R , CD-RW) فراهم می گردد . با توجه به نقش محوری عملیات نوشتن در درایورهای فوق ، از آنان با نام " رایـتر" نیز یاد می شود. قیمت درایوهای فوق ،  نسبت به گذشته کاهش و امکان استفاده از آنان در مقیاس گسترده ای برای عموم کاربران کامپیوتر فراهم شده است . در این مقاله قصد داریم به بررسی پارامترهای مهم در رابطه با انتخاب یک رایتر پرداخته و از این رهگذر با ضوابط و معیارهای انتخاب صحیح آنان  بیشتر آشنا شویم .

جایگاه رایتر
تکنولوژی ساخت رایـترها در طی سالیان اخیر خصوصا" سال گذشته، رشد و متناسب با آن سرعت درایوهای فوق، افزایش یافته است . کاهش مدت زمان نوشتن اطلاعات بر روی CD ، مهمترین دستاورد تکنولوژی فوق در سالیان اخیر است. سرعت نوشتن در رایـترهای موجود نسبت به مدل های پیشین افزایش و هم اینک آنان در وضعیتی مطلوب قرار دارند . بررسی تفاوت سرعت نوشتن در مدل های موجود ، صحت گفته  فوق را تائید می نماید. مثلا" تفاوت سرعت نوشتن  یک درایو بیست و چهارسرعته ( 24X ) با یک درایو چهل و هشت سرعته ( 48X )  بر روی یک CD-R، کمتر از دو دقیقه و نیم می باشد . همچنین تفاوت سرعت بین درایوهای 48X و 52X ، به کمتر از چندین ثانیه رسیده است . در زمان انتخاب یک رایتر می بایست به نکات متعددی توجه گردد . سرعت خواندن ، نوشتن ، نوشتن مجدد ، اینترفیس درایو و توانائی نرم افزارارائه شده ، از جمله مواردی می باشند که در زمان انتخاب یک رایتر می بایست موردتوجه قرار گیرد .

ویژگی ها ی مهم  
از مهمترین ویژگی های مرتبط با رایتر، می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• سرعت نوشتن  CD- R: بهبود و افزایش سرعت نوشتن اطلاعات بر روی CD ، همواره یکی از اهداف مهم  تولید کنندگان رایتر بوده است . رایترها ازمقدار X که نماینگر سرعت خواندن و نوشتن است ، استفاده می نمایند(  1X معادل 150KB اطلاعات در هر ثانیه است ). سرعت اعلام شده توسط تولید کنندگان ، نشاندهنده حداکثر سرعت نوشتن و یا خواندن اطلاعات از دیسک بوده و بیانگر سرعت متوسط آنان( Burn Speed) نمی باشد ( سرعت فوق، معمولا" 4X تا 6X کمتر از سرعت اعلام شده است) .اکثر درایوهای موجود دارای سرعت 48X و یا 50X می باشند . حداکثر سرعت این نوع درایوها در حال  حاضر ،  52X می باشد.اکثر کارشناسان این صنعت اعتقاد دارند  که با توجه به محدودیت های تکتولوژی موجود ، سرعت 52X آخرین سرعت قابل ارائه در این زمینه می باشد.عدم وجود تفاوت محسوس  سرعت بین درایوهای ارائه شده یکی از دلایل  عدم تمایل تولید کنندگان بمنظور برخورد با محدودیت فوق است . مثلا" سرعت دستیابی در درایوهای 48X  کمتر از دو نیم دقیقه می باشد و در صورتیکه سرعت درایو به 52X افزایش یابد ، سرعت دستیابی صرفا" چندین ثانیه بهبود پیدا خواهد کرد .

• سرعت نوشتن CD-RW: یکی از تحولات مهم سالیان اخیر ، افزایش سرعت نوشتن به روی CD با قابلیت نوشتن مجدد( CD-RW ) است .افزایش سرعت از 12X به 24X مهمترین دستاورد در این زمینه بوده است . افزایش سرعت به 24X در درایوهای فوق ، به آن اندازه که تصور می شود ، بهبود سرعت نوشتن را در عمل بدنبال نداشته است . مثلا" اگر اطلاعاتی بالغ بر  یکصد مگابایت برروی CD-RW نوشته گردد ، صرفا" بین ده تا بیست ثانیه در زمان صرفه جوئی می شود .

• سرعت خواندن CD-Rom : سرعت خواندن دیسک ها ( CD-ROM) در سریعترین درایوهای موجود، حداکثر 52X است .(سرعت فوق ، در مقابل درایو هایی که سرعت خواندن آنان  48Xاست ، پیشرفت قابل توجه ای محسوب نمی شود )  بر اساس مطالعات و تست های انجام شده ، مشخص شده است که سرعت نوشتن بر روی یک درایو با آنچه اعلام می شود نزدیک به واقعیت است ولی در ارتباط با سرعت خواندن ، تفاوت های مهمی از نظر میزان کارآئی وجود دارد. مثلا" بر اساس آزمایشات انجام شده بر روی  درایوهائی که سرعت خواندن آنان 48X می باشد ، چهل ثانیه تفاوت مشاهده شده است .

• اندازه بافر: بافر به مکانی در حافظه بمنظور ذخیره سازی اطلاعات موقت، اطلاق می گردد. رایترها عموما" دارای بافری به اندازه دو مگابایت بوده  که باعث اطمینان از انتقال کامل و بدون وقفه  اطلاعات به دیسک می گردند. بدیهی است هر اندازه که ظرفیت بافربیشتر باشد، با مشکلات کمتری از نظر سرعت انتقال اطلاعات به حافظه و برنامه مورد نظر ، مواجه خواهیم بود .  برخی از درایو ها، بافری معادل 4 تا 8 مگابایت را پشتیبانی نموده که مقدار اندکی از آن بمنظور حفاظت درایو و از اکثر آن در جهت افزایش کارآئی استفاده می گردد .

• اینترفیس : درایو های IDE داخلی ، ارزانترین نوع رایتری می باشند که می توان آنان را تهیه نمود .نصب و راه اندازی این نوع درایوها نیز بسادگی انجام می شود.درایو هایی که بصورت External استفاده می گردند،از طریق ( FireWire(IEEE394 و یا پورت USB2.0  به سیستم متصل و کارآئی آنان مشابه درایوهای Internal است .قیمت درایو هایی که از FireWireجهت ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند نسبت به درایوهائی با  پورت USB2.0، گرانتر می باشد (کامپیوتر،می بایست دارای پورت FireWire باشد،درغیراینصورت نصب یک کارت مخصوص بر روی سیستم بمنظور حمایـت از پورت فوق ، الزامی است ) . در مواردیکه از پورت USB 1.1  برای درایوی شامل  پورت USB 2.0 ، استفاده می گردد ، سرعت خواندن و نوشتن اطلاعات بر روی دیسک،حداکثر  4X خواهد بود( صرفنظر از حداکثر سرعت درایو ) . برخی از تولید کنندگان همچنان درایوهائی را برای استفاده از پورت  USB 1.1 طراحی و تولید می نمایند. در زمان استفاده از این نوع درایوها می بایست به این نکته توجه گردد که سرعت آنان از 4X تجاوز نخواهد کرد . برخی از درایوهای External برای ارتباط با کامپیوتر چندین اینترفیس را ارائه می دهند ( Fireware ، PC Card ، پورت USB 2.0 و حتی پورت موازی ) . قیمت این نوع از درایوها ، نسبت به مدل های External استاندارد، اندکی بیشتر است .

• نرم افزار: تمامی رایترها بهمراه یک و یا چندین CD-RW  و نرم افزار لازم بمنظور نوشتن اطلاعات بر روی CD ، ارائه می گردند . برخی از نرم افزارهای ارائه شده نظیر Ahead's Nero Burning Rom 5.5 که به آن اختصارا"  Nero 5.5 گفته می شود، دارای امکانات و قابلیت های بیشتری نسبت به سایر نرم افزارهای موجود بوده و برخی دیگر  نظیر Oak Technology's SimpliCD و Roxio's Easy CD  بدلیل ارائه تسهیلات لازم جهت استفاده ، دارای محبوبیت بیشتری در بین کاربران می باشند.

• تکنولوژی Mt. Rainier: درایو هایی که دارای قابلیت استفاده از تکنولوژی فوق می باشند ، قادر به نوشتن اطلاعات بر روی CD بدون نیاز به نرم افزارهای اضافه ای می باشند(مانند Roxio DirectCD). در حال حاضر ، صرفا"نسخه هائی از لینوکس  از تکنولوژی فوق ، حمایت می نمایند .نسخه آتی ویندوز (  Longhorn  ) که طی دو سال آینده ارائه خواهد شد ، از تکنولوژی فوق حمایت می نماید. برخی از درایوهای ارائه شده ، ادعا می نمایند که از تکنولوژی فوق حمایت می نمایند ، با اینکه گفته فوق در اکثرموارد صحیح می باشد ولی در اغلب موارد لازم است Firmware سیستم ارتقاء یابد .برخی از درایوهائی که با امکان حمایت از تکنولوژی Mt.Rainier بفروش می رسد ، شامل نرم افزارهای لازم بمنظور حمایت از تکنولوژی فوق نبوده و لازم است نرم افزار موجود به نسخه ای جدید که قادر به حمایت از تکنولوژی فوق است، ارتقاء یابد .برخی از نرم افزارها نظیر DirectCd از تکنولوژی فوق حمایت می نمایند ولی دیسک های نوشته شده با استفاده از تکنولوژی  Mt. Rainier با سیستم های عامل  قدیمی سازگار نبوده و می بایست از نرم افزارهائی خاص بمنظور خواندن دیسک ها استفاده گردد ( نرم افزارهائی که از تکنولوژی Mt. Rainier  حمایت می نمایند) .

تشریح مشخصات
 رایتر، امکان خواندن و یا نوشتن بر روی CD را فراهم می نماید ( CD-R و CD-W ) . مهمترین ویژگی مرتبط با درایوهای فوق ، سرعت نوشتن اطلاعات بر روی CD است . از سه عدد برای نشان دادن سرعت درایو استفاده می شود: سرعت نوشتن ، سرعت نوشتن مجدد و سرعت خواندن  .  بیشترین میزان سرعت مربوط به سرعت خواندن اطلاعات و پائین ترین سرعت مربوط به نوشتن مجدد اطلاعات است . عددی که معمولا" بین دو عدد فوق قرار می گیرد، نشاندهنده سرعت نوشتن اطلاعات است ( عدد فوق ، هرگز از سرعت خواندن اطلاعات بیشتر نخواهد بود ) . لازم است به این نکته اشاره گردد که سرعت نوشتن  اطلاعات بر روی CD  در درایوهائی با سرعت 48X ، می بایست از لحاظ تئوری  دو برابر سرعت درایوهائی با سرعت 24X باشد ولی در عمل تفاوت اندکی در این راستا مشاهده می گردد.
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک رایتر در نظر گرفت :

• سرعت نوشتن 
   حداقل : 32X تا 48X   پیشنهادی : 48X تا 52X  حداکثر : 48X تا 52X 
  پارامتر فوق ، بیانگر سرعت نوشتن اطلاعات بر روی CD-R است .بدیهی است هر اندازه سرعت فوق بیشتر باشد، مدت زمان کمتری صرف نوشتن اطلاعات بر روی CD خواهد شد .

• سرعت نوشتن مجدد
  حداقل : 16X یا کمتر   پیشنهادی : 24X    حداکثر : 32X
  پارامتر فوق ،بیانگر سرعت نوشتن بر روی یک CD-RW است ( CD با قابلیت نوشتن مجدد اطلاعات بر روی آن ) . مشخصه فوق ارتباطی با سرعت نوشتن بر روی دیسک های CD-R ( نوشتن یک مرتبه ) نخواهد داشت .

•  سرعت خواندن
  حداقل : 24X به بالا    پیشنهادی : 40X تا 52X  حداکثر : 52X
  پارامتر فوق ، بیانگر سرعت خواندن اطلاعات ذخیره شده بر روی یک دیسک است .

• نرم افزارنوشتن  CD
  حداقل : برخی اوقات ارائه می گردد .  پیشنهادی : همواره با محصول ارائه می گردد.  حداکثر : همواره با محصول ارائه می گردد .
  پارامتر فوق ، اشاره به نرم افزارهای مورد نیاز بمنظور ذخیره  داده ، موزیک و فرمت نمودن دیسک های CD-RW دارد . تمامی تولید کنندگان اصلی بهمراه محصول تولیدی خود ، نرم افزار خاصی را نیز ارائه می نمایند. برخی از تولید کنندگان علاوه بر ارائه نرم افزار اختصاصی نوشتن  اطلاعات ، نرم افزارهای دیگری را نیز بهمراه  محصول خود ارائه می دهند ( نظیر نرم افزار ویرایش تصاوئر ) .

• اینترفیس برای درایوهای داخلی
  حداقل : IDE    پیشنهادی IDE    حداکثر : IDE و SCSI
  اینترفیس های IDE ، در اغلب کامپیوترهای شخصی بعنوان یک استاندارد پذیرفته شده اند . برای استفاده از اینترفیس های SCSI  می بایست بر روی کامپیوتر یک کارت اضافی نصب گردد( با فرض عدم پتانسیل ارائه شده توسط مادربرد ) .

• اینترفیس برای درایوهای خارجی 
  حداقل : USB 2.0 یا PC Card  پیشنهادی : USB 2.0 ، PC Card و یا  Firewire    حداکثر : USB 2.0 ، PC Card و یا  Firewire
  درایوها ی خارجی در کامپیوترهای Notebook ممکن است از یک اتصال USB 2.0 ، یک اتصال سریعتر PC Card  و یا یک FireWire  استفاده نمایند . قبل از انتخاب یک درایو خارجی ، می بایست از وجود اینترفیس لازم در کامپیوترمطمئن گردید . در صورتیکه سیستم دارای پورت USB 2.0 نمی باشد ،می توان درایو USB 2.0 را از طریق پورت USB 1.1 به سیستم متصل نمود ، در چنین حالتی پورت فوق صرفا" قادر به حمایـت از سرعت 4X خواهد بود.

•  با فر حافظه
   حداقل : دو مگابایت تا چهارمگابایت   پیشنهادی : دو تا هشت مگابایت   حداکثر : دو تا هشت مگابایت
  بافر ، مسئولیت ذخیره سازی داده  در زمان نوشتن اطلاعات بر روی CD را برعهده دارد. هر اندازه که ظرفیت بافر بیشتر باشد ، با اشکالات کمتری مواجه بوده و پیشگیری لازم در ارتباط با خرابی CD انجام می شود.

نکاتی دررابطه با تهیه رایتر

• انتخاب یک درایو با سرعت  مناسب . در صورت انتخاب یک رایتر با سرعت کم ، زمان بیشتری برای نوشتن و خواندن  اطلاعات صرف خواهد شد . بنابراین می توان پس از بررسی درایوهای موجود ، نسبت به تهیه یک درایو با سرعت مناسب و از یک تولید کننده معتبر ، اقدام نمود

• استفاده از رایترهائی با اینترفیس IDE . درایوهای فوق  دارای قیمت و سرعت مناسب بوده و بسادگی نصب می گردند.

• استفاده از چهار مگابایت حافظه و یا بیشتر . ظرفیت بافر ارتباط مستقیمی با  کارآئی سیستم دارد .

• انتخاب مناسب اینترفیس در درایوهای خارجی با توجه به نسبت سرعت و هزینه . درایوهائی که از پورت Firewire حمایت می نمایند ، دارای بالاترین سرعت بوده و استفاده از آنان مشروط به حمایت از پورت فوق توسط سیستم است .سرعت درایوهائی که از پورت USB 2.0 استفاده می نمایند نیز مناسب  بوده و در عین حال قیمت آنان کمتر از نوع Firewire می باشد .  درایوهائی که دارای پورت USB 2.0 می باشند را می توان از طریق پورت USB 1.1 نیز بخدمت گرفت و لی لازم  است  به این نکته توجه شود که در چنین حالتی سرعت نوشتن حداکثر 4X خواهد بود . دستگاههای PC Card دارای سرعت کمتری نسبت به Firewire می باشند.

• اطمینان از تطبیق نرم افزار ارائه شده با خواسته های موجود . کاربران بمنظور نوشتن اطلاعات نیازمند استفاده از نرم افزارها ی خاصی می باشند. تمامی تولید کنندگان بهمراه محصول خود ، نرم افزارهای مورد نیاز را نیز ارائه می دهند .کاربران می توانند علاوه بر نرم افزارهای ارائه شده بهمراه درایو خریداری شده از سایر نرم افزارهای موجود نیز استفاده نمایند .

• حمایت از تکنولوژی Mt. Rainer . در صورت استفاده از نسخه های لینوکس  و یا  ارتقاء سیستم به نسخه جدید ویندوز ، می توان  از رایتری استفاده نمود که از تکنولوژی  Mt. Rainer  حمایت می نماید . ( عملیات نوشتن بر روی این نوع درایوها مشروط به حمایت سیستم عامل، مشابه استفاده از یک فلاپی درایو می باشد . عدم نیاز به نرم افزارهای خاص بمنظور نوشتن بر روی CD ) .

نحوه انتخاب یک کارت گرافیک

کارت گرافیک یکی ازعناصر مهم در کامپیوتر است  که  با  توجه به نوع استفاده و نیاز کاربران، دارای مدل های متفاوت با پتانسیل های مختلف می باشد. کاربران با توجه به امکانات کارت گرافیک قادر به استفاده از بازی های کامپیوتری پیشرفته ، مشاهده فیلم و انجام عملیات حرفه ای نظیر ضبط و ویرایش فیلم ، می باشند. در زمان استفاده از تصاویر گرافیکی حجیم و یا برخی بازی های کامپیوتری، ممکن است تصاویر بصورت منقطع  نمایش داده شوند، در چنین مواردی استفاده از یک کارت گرافیک مطلوب و با سرعت مناسب ، علاوه بر افزایش کارآئی سیستم ، امکان پردازش تصاویر دو بعدی و یا تصاویر سه بعدی استفاده شده در بازی های کامپیوتری را با سرعت بیشتر فراهم می نماید .برخی از کارت های گرافیک دارای امکانات متنوعی نظیر پورت های ورودی و خروجی برای اتصال به دوربین های دیجیتال و تلویزیون بوده و در برخی از مدل های دیگر امکان اتصال بیش از یک نمایشگر به کامپیوتر ، وجود دارد. کارت های گرافیک در مقایسه با گذشته دارای امکانات  بیشتر، کیفیت بهتر و توانائی مطلوب بمنظور بازخوانی تصاویر می باشند.

جایگاه کارت گرافیک
تولید کنندگان کارت ها  و تراشه های ( Chip set )   گرافیک  ، سخت افزار خود را هر شش ماه تغییر و بهنگام می نمایند . طراحان و پیاده کنندگان  محصولات نرم افزاری با اتکاء به پتانسیل های ارائه شده توسط کارت های گرافیک ، قادر به تولید محصولات متنوعی نظیر بازی های کامپیوتری پیچیده و با گرافیک بالا می باشند .بازی های کامپیوتری تنها دلیل ارائه کارت های گرافیک جدید نبوده و در این راستا دلایل دیگری همچون استفاده از امکانات جانبی ارائه شده توسط آنان نیز موردنظر می باشد.امکان دسترسی به دو و یا سه تصویر بطور همزمان ، استفاده از پورت DVI  ( اینترفیس دیجیتالی ویدئو) ، اینترفیس های S-Video و پورت های( Firewire  (IEEE 1394  ، نمونه هائی از امکانات ارائه شده در کارت های گرافیک جدید می باشند .

ویژگی ها ی مهم  
از مهمترین ویژگی های مرتبط با کارت گرافیک ، می توان به موارد زیر اشاره نمود :

•  پردازنده  : امروزه به برکت وجود پردازنده های استفاده شده در کارت های گرافیک ، امکان مشاهده تصاویر سه بعدی متحرک بطور کامل فراهم شده است . کارت های گرافیک قادر به پشتیبانی از تصاویر ویدئوئی سه بعدی و بازی های کامپیوتری بنحو مطلوب و با بهترین وضعیت نمایش می باشند . زمانیکه بازی های کامپیوتری با سرعت  شصت فریم در ثانیه و یا بیشتر نمایش داده شوند ، وضعیت مطلوبی فراهم و تصاویر فاقد هر گونه لرزشی خواهند بود(چشم انسان در این سرعت قادر به تشخیص لرزش تصاویر نمی باشد). کارت های گرافیک ارزان قیمت بخوبی جوابگوی بازیهای قدیمی می باشند . کارت هائی که قادر به تولید فریم ها با سرعت بیشتری باشند ، امکان مشاهده تصاویر و بازی های کامپیوتری در  Resolution بالاتررا بخوبی  فراهم می نمایند. بمنظور اجرای بازی های کامپیوتری که از تکنولوژی  DirectX 8 استفاده می نمایند ، می بایست از کارت هائی که تکنولوژی فوق را حمایت می نمایند ، استفاده گردد.
   

•  حافظه . در مواردیکه از کامپیوتر بمنظور انجام عملیات حجیم گرافیکی نظیر بازی های کامپیوتری و یا ویرایش تصاویر ویدئوئی استفاده می گردد ، اطلاعات مورد نیاز بمنظور نمایش تصاویر در حافظه RAM کارت گرافیک ذخیره می گردد . کارت های گرافیک بمنظور انجام مطلوب و سریع اینگونه فعالیت ها به حجم بالائی از حافظه  نیاز خواهند داشت . بموازات افزایش  پیجیدگی بازی های کامپیوتری یا حجم عملیات گرافیکی  به حافظه بیشتری نیاز خواهد بود.  استفاده مناسب و بهینه از حافظه کارت گرافیک می تواند تضمین لازم در خصوص نمایش بدون نقص تصاویر را ارائه نماید.اکثر کارت های گرافیکی دارای 32Mb تا 64Mb  حافظه از نوع DDR SDRAM می باشند. مدل های پیشرفته تر و در عین حال گرانتر، دارای حافظه ای بین 64MB تا 128MB می باشند.برای بازی های قدیمی ، حافظه ای به میزان  32MB کافی بوده ولی  کیفیت و سرعت انتقال تصاویر در آنان نسبت به  کارت های جدید خصوصا" در Resolution 1600 * 1200 ، مطلوب نخواهد بود. بمنظور استفاده از بازی های گرافیکی پیشرفته و Resolution بالاتر ، پیشنهاد می گردد از کارت های گرافیکی که دارای حداقل  128Mb حافظه می باشند ، استفاده گردد .اکثر بازی های جدید به  حافظه ای بیش از 128MB نیاز نخواهند داشت . در صورت تمایل و ضرورت می توان  از کارت ها ئی که دارای حافظه بیشتری هستند، استفاده نمود( عدم ضرورت ارتقاء کارت گرافیک در مواردیکه  یک بازی کامپیوتری با حجم بالای گرافیک عرضه می شود ) .  
  تراشه های گرافیکی که بر روی مادر برد کامپیوتر قرار دارند ( OnBorad) از حافظه اصلی سیستم استفاده می نمایند( با توجه به اشغال بخشی از حافظه توسط کارت گرافیک موجود بر روی مادربرد ، فضای کمتری در حافظه اصلی برای سایر عملیات باقی خواهد ماند ) . در اغلب کامپیوترهای ارزان قیمت که از پردازنده هائی با توان عملیاتی کمتر استفاده می شود ( نظیر پردازنده های  Celeron محصول شرکت Intel و یا Duron محصول شرکت AMD ) ، کارت گرافیکی بر روی مادربرد تعبیه شده است. کامپیوترها ی فوق ، دارای توانایی قابل قبولی بوده و برای  کاربران معمولی که از کامپیوتر به عنوان یک ابزار کار معمولی استفاده می نمایند، بسیار کارآمد بوده  ولی در صورتیکه کاربرانی نیازمند انجام عملیات گرافیک سنگین بوده و یا قصد استفاده از بازی هائی را داشته باشند که دارای گرافیک بالا می باشد ، سیستم های فوق کارآئی مناسبی نخواهند داشت .
   

• امکانات جانبی: برخی از کارت های گرافیک دارای امکانات جانبی اضافه ای بوده که امکان استفاده از آنان توسط سخت افزار و یا نرم افزارهای مربوطه در اختیار کاربران  قرار می گیرد. در ادامه به برخی از این امکانات ، اشاره می گردد :
  
  - خروجی DVI: از کارت های گرافیک که دارای اینترفیس ویژوال دیجیتال می باشند ، بمنظور اتصال به مانیتورهای دیجیتال  استفاده می گردد. با استفاده از اینترفیس  DVI و پورت خروجی  DVI، امکان  اتصال  کارت های گرافیک به  انواع مانیتورهای دیجیتال و آنالوگ  ، فراهم می گردد .
  
  - ورودی / خروجی S-Video: پورت خروجی S-Video ، امکان ارسال سیگنالهای ویدئویی را به تلویزیون، VCR و سایر دستگاههای مشابه فراهم می نماید. با استفاده از پورت ورودی S-Video ، می توان تصاویر ویدئویی را از وسایلی نظیر VCR، دوربین های فیلمبرداری به کامپیوترتان تغذیه نمود.
  
  - ورودی/ خروجی مرکب: پورت های مرکب دارای عملکردی مشابه پورت های S-Video  بوده با این تفاوت که امکان اتصال به تجهیزات  قدیمی که دارای پتانسیل لازم بمنظور ارتباط و استفاده از پورت  S-Video نمی باشند را فراهم می نماید .اکثر کارت های گرافیک  که دارای پورت های S-Video  می باشند ، دارای یک کابل لازم بمنظور تبدیل پورت فوق به پورت های مرکب می باشند .
  
  - نمایش دو تصویر: بمنظور اتصال کامپیوتر به یک مانیتور دیگر و یا تلویزیون ( مشاهده دو و یا حتی سه تصویر جداگانه ) ، می بایست از یک  کارت گرافیک که دارای پورت های اضافه و RAMDAC (تراشه هائی که  تصاویر دیجیتال  را به سیگنالهای آنالوگ تبدیل می کنند) اضافی ، استفاده گردد
  
  - Overclocking: اجرای پردازنده موجود  بر روی یک کارت گرافیک سریعتر از سرعت مشخص شده توسط تولید کننده ، به امری متداول توسط برخی بازی های کامپیوتری تبدیل شده است . وضعیت  فوق ، باعث فشار بیش از حد مجاز به کارت گرافیکی در ارتباط با تولید خروجی شده و در نهایت می تواند سوختن کارت گرافیکی را بدنبال داشته باشد .برخی از تولید کنندگان نظیر Gainward ، کارت هایی را ارائه نموده اند که  دارای ویژگی  Overclocking  می باشند . برخی دیگر از تولید کنندگان نرم افزارهای Overlocking را بهمراه کارت گرافیکی خود عرضه نموده و تعدادی دیگر از تولید کنندگان نظیر ATI از ویژگی فوق حمایت نمی نمایند . قبل از فعال نمودن ویژگی Overlocking می بایست  دستورالعمل های ارائه شده توسط تولیدکنندگان مربوطه به دقت مطالعه گردد .  
  
   -Anti-aliasing ، در گرافیک کامپیوتری به هموار نمودن ( صاف و یکدست )  ظاهر ناهموار و پلکانی اشکالی چون خطوط مورب،‌منحنی ها و دوایر اطلاق می گردد . استفاده از ویژگی فوق در مواردیکه دارای یک Resolution پائین می باشیم ، مفید خواهد بود. علت بروز این ناصافی ها ،  به دلیل پایین بودن کیفیت تفکیک پذیری بوده و می توان بمنظور برخورد با مشکل فوق ، از امکانات سخت افزاری و یا نرم افزاری خاصی استفاده نمود . برخی از کارت های گرافیک جدید از ویژگی فوق حمایت می نمایند.در صورت فعال نمودن ویژگی فوق ، سرعت نمایش فریم ها در یک ثانیه  کاهش خواهد یافت .بنابراین استفاده کنندگان بازی های کامپیوتری ، می بایست بین نمایش سریعتر و استفاده از تصاویر هموار، یکی را انتخاب نمایند .
   

تشریح مشخصات
در زمان تهیه یک کارت گرافیک می بایست موارد متعددی همچون میزان حافظه ، نوع اینترفیس ها ، تعداد پورت های ورودی و خروجی به دقت بررسی و مشخص گردد . قیمت یک کارت گرافیک با میزان کارآئی آن ارتباط مستقیم دارد . کارت های گرافیک موجود که از تراشه های ATI و NVida  استفاده می نمایند ، دارای کارآئی مناسب در ارتباط با نمایش تصاویر سه بعدی می باشند . استفاده از کارت های گرافیک قدرتمند ،  صرفا" مختص کاربرانی است که نوع فعالیت آنان بگونه ای است که به پتانیسل های بالای این نوع از کارت ها نیاز دارند. جایگاه و نقش حافطه در کارت های گرافیک ، بسیار حائز اهمیت بوده و اولویت آن نسبت به سایر پارامترهای موجود بمنظور گزینش یک کارت گرافیک، بیشتر است ( بازی های گرافیکی پیچیده و با گرافیک بالا ، نیازمند استفاده از حافظه بالائی می باشند ) .  در صورتیکه قصد اتصال کامپیوتر به یک نمایشگر ، تلویزیون و یا دوربین فیلمبرداری  وجود داشته باشد ، می بایست کارت گرافیکی انتخابی دارای پورت های مورد نظر باشد .
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک کارت گرافیک  در نظر گرفت :

•  حافظه  
  حداقل :  32MB   پیشنهادی : 64MB   حداکثر :  128MB و یا بیشتر
  میزان حافظه موجود بر روی کارت گرافیک ارتباط مستقیم با  کیفیت و سرعت نمایش اطلاعات داشته و حجم بیشتری از اطلاعات در حافظه ذخیره خواهد شد. سرعت تفسیر و نمایش تصاویر خصوصا"  تصاویر سه بعدی با افزایش میزان حافظه، بهبود و افزایش خواهد یافت . اکثر کارت های گرافیکی موجود از حافظه های DDR استفاده می نمایند.

• سرعت Clock  پردازنده گرافیک :
  حداقل :   166 مگاهرتز   پیشنهادی :  200 تا 250 مگاهرتز   حداکثر :  250 تا 325 مگاهرتز
   سرعت Clock پردازنده کارت گرافیک ، یکی از مهترین عوامل افزایش کارآئی یک  کارت گرافیک بوده که بیشترین تاثیر را در رابطه با  انجام عملیات مرتبط با  تصاویر سه بعدی ،بدنبال خواهد داشت .

• نوع اینترفیس : 
  حداقل : PCI یا AGP   پیشنهادی :  AGP   حداکثر : AGP
  تقریبا" تمامی سیستم های جدید دارای یک اسلات AGP بمنظور اتصال کارت گرافیکی می باشند . سیستم هایی که طول عمر آنان بیش از چهار سال بوده و یا  سیستم هائی که دارای کارت های گرافیکی Onboard می باشند ، ممکن است صرفا"  دارای اسلات های  PCI بوده که سرعت آنان بمراتب کمتر از اسلات ها ی AGP است .کارت های گرافیکی که از اسلات های  AGP استفاده می نمایند ، قادر به حمایت از سرعتی بالغ بر 4X می باشند. در کارت های گرافیک جدید، سرعت فوق به مرز 8X رسیده است. در صورتیکه سیستمی دارای اسلات  AGP با سرعت 2X یا 1X باشد ، امکان استفاده  از کارت های گرافیکی با سرعت 4X یا 8X وجود نخواهد داشت (متفاوت بودن ولتاژ آنان  ) .

• کانکتورهای  نمایشگر :
  حداقل :  یک کانکتور VGA برای نمایشگر CRT 
  پیشنهادی :  یک یا دو کانکتور VGA برای نمایشگرهای CRT 
  حداکثر :  یک یا دو کانکتور VGA یا یک خروجی دیجیتال  اضافه برای نمایشگرهای تخت
  بمنظور استفاده از کارت گرافیکی ، می بایست کارت گرافیکی دارای کانکتورهای  لازم بمنظور ارتباط با مانیتور باشد . کارت های گرافیک ، حداقل دارای یک پورت VGA بمنظور اتصال مانیتورآنالوگ به  کامپیوتر می باشند (مانیتورهای فوق در زمره مانیتورهای CRT یا LCD  آنالوگ تخت محسوب می گردند ) . کارت هایی که دارای یک  کانکتور می باشند ، امکان استفاده از چندین تصویر و بالطبع چندین عملیات را فراهم می نمایند مثلا" می توان بر روی یک صفحه برنامه حسابداری را فعال و بر روی صفحه دیگر برنامه Word را  فعال نمود.

• پورت های  ورودی و خروجی .
   حداقل : موجود نیست   پیشنهادی :  S-Video یا مرکب  حداکثر : تنوع اینترفیس ها
  در صورتیکه قصد ویرایش تصاویر ویدئویی وجود داشته باشد و یا بخواهیم از کامپیوتر بمنظور ذخیره تصاویر ویدئویی استفاده نمائیم و یا تمایل به استفاده از تلویزیون برای انجام بازی های کامپیوتری وجود را داشته باشیم ، می توان از یک کارت گرافیک  پیشرفته  که دارای مجموعه ای از پورت های ورودی ،  خروجی  و یا یک  TV Tuner  است ، استفاده نمود.

نکاتی دررابطه با تهیه کارت گرافیک
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک کارت گرافیک  در نظر گرفت :

• انتخاب کارت های گرافیک با توان متوسط .استفاده از یک کارت گرافیک پیشرفته صرفا" در موارد خاصی نظیر بازی های کامپیوتری پیچیده و یا کاربردهای خاص تجاری، توصیه می گردد. در سایر موارد ، می توان با مشخص نمودن دقیق خواسته خود نسبت به تهیه یک کارت گرافیک با توان مناسب (الزاما" جدیدترین نوع نخواهد بود ) ، اقدام نمود

• افرادیکه به بازی های کامپیوتری علاقمندند نیازمند کارت های قویتری می باشند .یکی از مهمترین دلایلی که اغلب کاربران اقدام به تعویض کارت های گرافیکی می نمایند،استفاده از امکانات DirectX 8 مایکروسافت می باشد. تکنولوژی فوق پس از گذشت مدت زمانی اندک به یک تکنولوژی فراگیر در اکثر بازی های کامپیوتری جدید تبدیل شده است . هم اینک ،کارت ها ئی ارائه شده است که DirectX 9 را نیز پشتیبانی می نمایند. در صورتیکه تصمیم به استفاده از جدیدترین بازی های کامپیوتری وجود داشته باشد ، می بایست یک کارت گرافیک  قویتر انتخاب  گردد که قادر به حمایت از DirectX 9 API بوده و دارای حداقل  64MB حافظه از نوع  SDDDR  باشد .

• اطمینان از وجود حافظه DDR در کارت گرافیک اکثر کارت های گرافیک  پیشرفته  دارای حافظه ای از نوع DDR می باشند .( تعداد اندکی از کارت های گرافیک از حافظه فوق ، استفاده نمی نمایند).حافظه ها ی فوق ، سرعت کارت گرافیکی را افزایش خواهد داد.

• بررسی کارت های گرافیک متفاوت. بهترین روش برای انتخاب یک کارت گرافیکی، تست و بررسی مدل های متفاوتی از آنان و در نهایت انتخاب بهترین نمونه موجود است . در این راستا می توان از سایت های متعددی بر روی اینترنت که بصورت مستمر کارت های گرافیک را بررسی ونتایج را منتشر می نمایند ، استفاده گردد .

• بررسی نحوه ارتباط کارت گرافیکی با کامپیوتر. اکثر کامپیوترهایی که در طی سالیان اخیر ارائه شده اند ، دارای یک اسلات AGP می باشند. برخی از مادربردها دارای اسلات  AGP نمی باشند ( خصوصا" در مادربردهای ارزان قیمت که کارت گرافیکی بصورت OnBoard می باشد ، اسلات AGP  وجود ندارد ) .قبل از تهیه هر نوع کارت  گرافیک لازم است از وجود اسلات  AGP بر روی مادربرد اطمینان حاصل نمود .

• تهیه کارت گرافیک متناسب و منطبق بر خواست ها . هرگز پول خود را برای ویژگی ها و پتانسیل هائی که به وجود آنان نیاز نداریم ، نباید هزینه نمود . در صورت عدم ضرورت ذخیره سازی و ویرایش  تصاویر دیجیتال ، می توان کارت های گرافیکی را انتخاب نمود که صرفا" دارای پورت های اساسی و اولیه  می باشند . قطعا" قیمت این نوع از کارت ها بمراتب کمتر از کارت هائی است که دارای پورت های متنوع ورودی و یا خروجی بمنظور انجام عملیات حرفه ای می باشند . بنابراین می توان در مقابل پرداخت هزینه بیشتر برای امکاناتی اضافه که ممکن است هرگز از آنان استفاده نگردد ، کارتی با میزان حافظه بیشتر را انتخاب تا سرعت و کیفیت تصاویر بر روی سیستم وضعیت مطلوبتری پیدا نماید .

نحوه انتخاب یک مادربرد

انتخاب مادربرد ، یکی از تصمیمات مهم در زمان تهیه و یا ارتقاء یک کامپیوتر است .انتخاب فوق ، علاوه بر تاثیر مستقیم بر عملکرد فعلی سیستم ، بیانگر انعطاف سیستم در زمان ارتقاء نیز می باشد . قابلیت های فعلی یک کامپیوتر و پتانسیل های ارتقاء آن در آینده ، جملگی به نوع مادربرد انتخابی بستگی خواهد داشت . امروزه بر روی مادربردها ، پورت های پیشرفته ای نظیر( Fireware(IEEE 1394و یا USB 2.0 و حتی کارت های ( تراشه ) صدای شش کاناله و کنترل های RAID وجود داشته که می توان از آنان در زمان ارتقاء سیستم  و بدون نیاز به نصب امکانات جانبی دیگر ، استفاده بعمل آورد.
درزمان انتخاب یک مادربرد همواره سوالات متعددی در ذهن تهیه کننده ( خریدار ) مطرح می گردد: مادربردها چگونه با یکدیگر مقایسه می گردند؟ پارامترها ی سنجش و وزن هر کدام چیست؟ ( پردازنده ها ، نوع تراشه ها ، نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی ). معیار انتخاب یک مادربرد چیست ؟ Chip set های یک مادربرد بیانگر چه واقعیت هائی می باشند ؟ امکانات یک مادربرد چه تاثیراتی را در حیات فعلی و آتی سیستم بدنبال خواهد داشت؟میزان کارایی و کیفیت یک سیستم تا چه میزان وابسته به پتانسیل های مادربرد می باشد ؟ موارد فوق ، نمونه سوالاتی است که  در زمان انتخاب یک مادربرد در ذهن تهیه کنندگان  مطرح می گردد. در این مقاله قصد داریم به برخی از پرسش های متداول در زمینه انتخاب یک مادربرد پاسخ داده و از این رهگذر با ضوابط و معیارهای انتخاب صحیح یک مادربرد بیشتر آشنا شویم .

جایگاه مادربرد
مادربرد ، پردازنده و حافظه سه عنصرحیاتی در کامپیوتر بوده که در زمان انتخاب مادربرد، سرنوشت پردازنده و حافظه نیز بنوعی رقم خواهد خورد.انتخاب مناسب یک مادربرد از جمله تصمیمات مهمی است که دامنه آن گریبانگیر تجهیزات سخت افزاری دیگر نیز خواهد شد. انتخاب یک مادربرد قدیمی و از رده خارج ( ولو اینکه در حال حاضر پاسخگوی نیازها و خواسته ها باشد ) می تواند زمینه بروز مسائل متعددی در ارتباط با ارتقاء و افزایش توان عملیاتی کامپیوتر در آینده  را بدنبال داشته باشد . فراموش نکنیم ما کامپیوتر را نه بخاطر خود بلکه بخاطر اجرای برنامه ها ( در حال حاضر و آینده )  تهیه می نمائیم .

ویژگی ها ی مهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط با مادربرد، می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• Chip Set مادربرد ، عملیاتی حیاتی و مهم نظیر روتینگ داده از هارد دیسک به حافظه و پردازنده را انجام و این اطمینان را بوجود می آورد که تمامی دستگاههای جانبی و کارت های الحاقی ، قادر به گفتگو ( ارتباط ) با پردازنده می باشند . تولید کنندگان مادربردها ، با افزدون چیپ ست های متفاوت بر روی مادر برد تولیدی خود نظیر کنترلر RAID و پورت های Fireware ، قابلیت ها ی مادربرد تولیدی خود نسبت به سایر محصولات مشابه را نشان می دهند .
  چیپ ست های موجود بر روی یک مادربرد ، باعث اعمال محدودیت در رابطه با انتخاب نوع پردازنده ، حافظه  و سایر تجهیزات جانبی دیگر نظیر کارت گرافیک ، کارت صدا و پورت های USB 2.0 می گردد. ( برخی از امکانات فوق نظیر کارت صدا ، می تواند بعنوان پتانسیل های ذاتی همراه مادربرد ارائه گردد).  اغلب مادر بردهائی که از یک نوع مشابه Chip set  استفاده می نمایند ، ویژگی های متعارفی  را به اشتراک گذاشته ( به ارث رسیده از Chip set) و کارآئی آنان در اکثرموارد مشابه می باشد. آگاهی از نوع پردازنده ، حافظه ، سرعت کنترل کننده IDE ، کارت گرافیک و صدا ، می تواند کمک  مناسبی در خصوص انتخاب  مادربرد را ارائه نماید (خصوصا" در مواردیکه از Chip set مشابه استفاده می گردد ) .

• پردازنده :تولید کنندگان مادربرد در برخی حالات  ، فهرست مادربردهای تولیدی خود را بر اساس نوع سوکتی که مادربرد حمایت می نماید ، ارائه می نمایند. مثلا" سوکت 478 برای P4 و سوکت A برای Athlon . در اکثر کاربردهای تجاری ، کاربران تفاوت مشهودی را در ارتباط با سرعت بین دو  پردازنده Athlon و P4 مشاهده نمی نمایند در حالیکه ممکن است تفاوت قیمت آنان مشهود باشد.بهرحال نوع و سرعت پردازنده ای که می تواند همراه یک مادر برد استفاده شود ، یکی از نکات مهم در رابطه با انتخاب مادربرد است . 

• حافظه : امروزه اکثر مادربردها از حافظه های SDRam DDR )Double Date Rate) استفاده می نمایند . البته هنوز مادر بردهائی نیز وجود دارد که از RDRAM یا Rambus استفاده می نمایند. ( تعداد این نوع از مادربردها اندک است ).حافظه های DDR دارای سرعت های مختلفی بوده و پیشنهاد می شود که سریعترین نوعی را که مادربرد حمایت می نماید ، انتخاب گردد . تولید کنندگان مادربرد ،حافظه های DDR را بر اساس  سرعت Clock و یا پهنای باند تقسیم می نمایند . سرعت این نوع از حافظه ها ( DDR ) به ترتیب  از کندترین  به سریعترین نوع ،  بصورت زیر می باشد :

  DDR200 ( aka PC1600)  , DDR266 ( PC2100) , DDR333(PC2700) , DDR400(PC3200)

  بردهایی که از RDRAM استفاده می نمایند  دارای Chip set   اینتل 850 یا 850E می باشند. این نوع  از حافظه ها ( RDRAM ) می بایست بمنظور افزایش کارآئی ، بصورت زوج بر روی مادربرد استفاده شده و اسلات های  خالی توسط  CRIMM تکمیل ( پر) گردند.حافظه ها ی RDRAM، قادر به تامین پهنای باند بالای مورد نیاز برنامه هائی با حجم عملیات سنگین  در ارتباط با حافظه، می باشند.( برنامه های ویرایش فیلم های ویدیوئی و یا بازیهای سه بعدی گرافیکی) . قیمت حافظه های RDRAM نسبت به حافظه های DDR دو برابر است .حافظه های RDRAM در حال حاضر با دو سرعت متفاوت ارائه می گردند :  PC800 و PC1066 .  در صورت انتخاب  پردازنده ای از نوع  P4  که بر روی BUS با سرعت 533 مگاهرتز اجراء می گردد، سرعت بیشتر پردازنده معیار اصلی انتخاب قرار گیرد . در زمان انتخاب حافظه ، می بایست تعداد سوکت های DIMM و RIMM موجود بر روی مادربرد بهمراه حداکثر حافظه قابل نصب بر روی آن دقیقا" بررسی گردد.

• صدا و گرافیک :اکثر مادربردهای موجود دارای کارت صدا بوده و بندرت می توان مادربردی را یافت که فاقد این قابلیت باشد. آخرین مدل مادر بردها دارای چیپ  ست دیجیتالی صدای 6 کاناله بوده  که برای   بازی ها و فایل های  MP3 مناسب تر می باشد. در صورتیکه قصد نصب یک کارت صدا بر روی مادر برد بمنظور افزایش کیفیت صدا وجود داشته باشد ، می توان با استفاده از Jumper و یا BIOS سیستم ، کارت صدای موجود بر روی مادربرد ( OnBoard ) را غیر فعال و از کارت صدای مورد نظر خود استفاده نمود .در صورتیکه بخواهیم از بازی های کامپیوتری استفاده نمائیم که دارای گرافیک سه بعدی می باشند ، می بایست کارت گرافیک موجود بر روی مادربرد را غیرفعال و یک کارت گرافیک متناسب با نوع نیاز را بر روی مادر برد نصب نمود.در این رابطه لازم است به این نکته دقت شود که مادربرد انتخابی  دارای اسلات  AGP باشد .امروزه  اکثر کارت های گرافیکی موجود از اسلات AGP بمنظور ارتباط با کامپیوتر استفاده می نمایند.

• نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی : اکثر مادربردها، با استفاده از یک کنترلر IDE از درایوهای ATA/100 یا ATA/133 پشتیبانی می نمایند. بر اساس مطالعات انجام شده، تفاوت بین  دو استاندارد فوق ، بسیار ناچیز بوده و این امر نمی تواند تاثیر چندانی در رابطه با انتخاب یک مادربرد را داشته باشد.انتخاب مادربردهایی که توانایی پشتیبانی از RAID را دارند بسیار حائز اهمیت است . با استفاده از کنترلر فوق ، می توان  بر روی یک کامپیوتر از دو هارددیسک بطور همزمان استفاده نمود. بدین ترتیب ، اطلاعات بر روی دو هارددیسک ذخیره و در صورت خرابی یک هارد دیسک ،می توان از هارددیسک دیگر استفاده نمود. (تهیه یک کنترلر RAID بتنهائی مقرون بصرفه نبوده و لازم است درزمان انتخاب ، مادربردی برگزیده شود که از RAID حمایت می نماید).

• ارتباطات ( اتصالات ) : اکثر مادربردها  دارای پورت هایی نظیر :  اترنت،‌USB2.0 و FireWire می باشند .برخی از مادربردهای جدید ، دارای امکاناتی بمنظور خواندن  Flash Memory می باشند. اخیرا"‌ مادر بردهایی به نام Legacy  free مطرح شده اند که  نیازی به پورت های جداگانه نداشته و تمامی پورت ها بطور مختصر در یک پورت تعبیه شده اند.

تشریح مشخصات
در اکثر موارد تهیه یک مادربردجدیدهمراه با خرید پردازنده و حافظه اصلی نیز می باشد.  بدین دلیل لازم است بررسی لازم در خصوص تاثیر این قطعات بر کارآئی مادربرد نیز مورد بررسی و توجه قرار گیرد .فراموش نکنیم که همواره پردازنده های جدید و با سرعت بالا دارای قیمت بمراتب بالاتری نسبت به نمونه های قبل از خود بوده و در صورتیکه ضرورتی به استفاده از پردازنده های جدید ، سریع و در عین حال گران وجود ندارد ، می توان با توجه به نوع نیاز خود از پردازنده های دیگر( با سرعت کمتر نسبت به آخرین مدل های موجود )  که با مادربرد انتخابی نیز مطابقت می نمایند، استفاده نمود.
یکی از اجزاء مهم هر مادربرد ، Chip set می باشد که اطلاعات متنوعی را در ارتباط با توانائی مادربرد مشخص می نماید . نوع پردازنده و  حافظه ای که مادربرد می تواند حمایت نماید ، برخاسته  از نوع Chip set یک مادربرد است . در برخی حالات نوع Chip set موجود بر روی یک مادربرد ، بیانگر نوع پورت های صدا، ویدئو و کارت شبکه نیز می باشد ( عناصر فوق بصورت onboard بر روی مادربرد تعبیه می شوند ) . در زمان انتخاب یک مادربرد لازم است به این نکته دقت شود که تفاوت بسیار بالائی  بین مادربردها از لحاظ قیمت وجود نداشته و می توان با در نظر گرفتن تمامی جوانب مادربردی را انتخاب نمود که دارای امکانات جانبی نظیر کارت شبکه و کنترلر RAID باشد. ( تفاوت قیمت بین این نوع از مادربردها با مادربردهائی که فاقد امکانات فوق ، می باشند زیاد نمی باشد) .
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک مادربرد در نظر گرفت :

• حمایت از پردازنده :
  حداقل : قادر به حمایت از پردازنده های رایج نمی باشد  .
  پیشنهادی : قادر به حمایت از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد  .
  حداکثر :  قادر به حمایت از پردازنده های AMD و یا اینتل باشد.
  توانائی مادربرد انتخابی در رابطه با حمایت از پردازنده های موجود ، یکی از تصمیمات مهم در زمینه  انتخاب یک مادربرد است ( حمایت ازپردازنده های خانواده AMD و یا اینتل )  .

• نوع حافظه :
  حداقل : DDR 200/266  
  پیشنهادی : DDR266/333  یا PC800/1066 Rambus   
  حداکثر  : DDR333/400 یاPC1066Rambus
  نوع و سرعت حافظه ای که بهمراه  یک مادربرد نصب می گردد ، تاثیر مستقیمی بر کارآئی و در عین حال قیمت یک کامپیوتر دارد. حافظه های Rambus ، قابل استفاده بر روی تعداد اندکی از مادربردها بوده و قیمت آنان بمراتب بیشتر از حافظه های SDRAM می باشد .

• اتصالات جانبی :
  حداقل :  USB 1.1 
  پیشنهادی :   USB 2.0 در صورت امکان FireWire 
  حداکثر :  USB 2.0 و FireWire 
  در صورتیکه تصمیم به تهیه تجهیزات جانبی نظیر چاپگر، دوربین های دیجیتال و درایوهای خارجی CD-RW وجود داشته باشد ( درآینده ) ، پیشنهاد می گردد مادربردی تهیه گردد که دارای پورت های USB2.0 و Firewire باشد .

• عناصر مجتمع و پیوسته :
  حداقل :  کارت صدا 
  پیشنهادی : کارت صدای دیجیتالی، کارت شبکه و در صورت امکان پشتیبانی ازویدئو 
  حداکثر :  کارت صدای دیجیتالی و کارت شبکه
  اکثر مادربردها دارای امکانات از قبل تعبیه شده ای در رابطه با کارت صدا می باشند ( Onboard ) . در مادربردهای پیشرفته تر امکانات لازم در خصوص کارت های صدای 6 کاناله دیجیتال و کارت شبکه نیز پیش بینی شده است .برخی از مادربردها دارای تراشه های لازم بمنظور حمایت از گرافیک بوده که که باعث کاهش هزینه ها خصوصا" در رابطه با کاربرانی می گردد که نوع استفاده آنان از کامپیوتر ، ضرورت  وجود  کارت های گرافیک قدرتمند را کم رنگ می نماید .

• نحوه ارتباط با دستگاههای ذخیره سازی :
  حداقل : ATA /100 
  پیشنهادی :  ATA/133 در صورت امکان RAID 
  حداکثر :  ATA/133. RAID در صورت امکان Serial ATA
  سرعت اینترفیس هارد دیسک و سایر دستگاههای IDE استفاده شده را مشخص می نماید.استاندارد جدید Serial ATA در مادربردهای جدید استفاده می شود(افزایش سرعت اینترفیس ).برخی از مادربردها امکان استفاده از RAID را فراهم می نمایند. در چنین مواردی می توان از  دو هارددیسک در یک سیستم استفاده بعمل آورد. بدین ترتیب کارآئی سیستم افزایش و در مواردیکه  یکی از هارددیسک ها با مشکل مواجه شود ، امکان استفاده از هارد دیسک دوم وجود خواهد داشت .

نکاتی دررابطه با تهیه مادربرد 

• بررسی Chip sets . تولید کنندگان متعددی اقدام به تولید Chip set می نمایند .شرکت هائی مانند Intel، Via،‌SIS، و NVida اکثر چیپ های موجود در بازار را تولید نموده و می توان تمامی آنان را به دو گروه عمده تقسیم نمود: چیپ هائی که از  پردازنده های اینتل حمایت می نمایند و چیپ هائی که از پردازنده های AMD پشتیبانی می نمایند.Chip sets  ،  مشخص کننده نوع حافظه ،‌ سرعت پردازنده و نوع تجهیزات جانبی نظیر صدا و ویدئو می باشد که مادربرد قادر به حمایت از آنان می باشد.

• عدم تهیه سریعترین پردازنده :تهیه سریعترین پردازنده موجود، مستلزم پرداخت هزینه بالائی خواهد بود . سرعت آخرین پردازنده با یک و یا دو مدل پائین تر، تفاوت محسوسی نخواهد داشت .

• تهیه سریعترین حافظه ای که ماربرد قادر به حمایت از آن می باشد . تفاوت مشهودی در ارتباط با کارآئی سیستم و در مواردیکه از حافظه های با سرعت پائین تر استفاده می شود ، وجود نخواهد داشت ولی در صورتیکه تصمیم به افزایش  حافظه در آینده گرفته شود ، پیدا نمودن حافظه ای با همان ظرفیت بسیار راحت تر خواهد بود( با توجه به این واقعیت که ممکن است در زمان افزایش حافظه ، پیدا نمودن حافظه های قدیمی مشکلات خاص خود را دارا باشد ).

• توجه به بروز برخی از مشکلات مرتبط با کارت های گرافیک همراه مادربرد . چیپ ست هائی که امکانات گرافیک را بهمراه مادربرد ارائه می نمایند ( Onboard )  ، بخشی از حافظه سیستم را جهت ذخیره  اطلاعات گرافیکی ، استفاده نموده که همین موضوع می تواند کاهش کارآئی سیستم را بدنبال داشته باشد. پیشنهاد می گردد در صورت تهیه مادربردی با قابلیت فوق ، چیپ گرافیکی آنرا غیر فعال  و از یک کارت گرافیکی ارزان قیمت استفاده گردد. درصورتیکه در آینده قصد استفاده از گرافیک بالا وجود داشته باشد ، می توان مادربردی را انتخاب که دارای ایننترفیس  AGP باشد.

• تهیه مادربردی با مشخصات بیش از نیاز فعلی . در زمان انتخاب یک مادربرد سعی گردد ، مادربردی انتخاب گردد که امکان حمایت از  RAID ،‌ کارت شبکه ،پورت USB2 و FireWire  را دارا باشد. استفاده از چنین مادربردهائی از لحاظ اقتصادی نیز مقرون بصرفه بوده و در صورت نیاز به استفاده از قابلیت های فوق ، می توان از پتانسیل های مادربرداستفاده نمود( بدون هزینه مجدد) .

نحوه انتخاب یک هارد دیسک

هارد دیسک (Hard disk ) ، یکی از مهمترین عناصر سخت افزاری درکامپیوتر پس از پردازنده و حافظه است. از هارد دیسک ، بمنظور ذخیره سازی اطلاعات استفاده می گردد . اطلاعات مربوط به راه اندازی سیستم ، برنامه ها و داده ها، جملگی بر روی هارد دیسک ذخیره می گردند. در زمان انجام برخی عملیات خاص توسط کامپیوتر، نظیر ویرایش فیلم ها ، بازی های کامپیوتری و یا پخش موزیک ، استفاده از یک هارد دیسک با ظرفیت بالا، سرعت مناسب و قابل اطمینان ، بطرز محسوسی بهبود محیط عملیاتی خصوصا" ذخیره و بازیابی اطلاعات را بدنبال خواهد داشت . در سالیان اخیر  تکنولوژی ساخت هارد دیسک بسرعت  و در ابعاد متفاوت رشد و گسترش یافته است . در این مقاله ، به بررسی پارامترهای لازم در خصوص انتخاب یک هارد دیسک خواهیم پرداخت .

جایگاه هارد دیسک
با توجه به رشد چشمگیر تکنولوژی ساخت هارد دیسک ، ظرفیت آنان درفواصل زمانی بین دوازده تا هیجده ماه ، دو برابر می شود . بدین ترتیب ،عملا" کامپیوترهای شخصی بسمت ماشین های چند رسانه ای حرکت نموده که می توان حجم بالائی از اطلاعات شامل صوت ، تصویر و گرافیک را بر روی آنان ذخیره نمود. بیشترین ظرفیت هارد دیسک قابل نصب بر روی کامپیوترهای Desktop  ، معادل 250 گیگابایت می باشد. طرفیت فوق ، ده برابر بیش از ظرفیت هارد دیسک های سه سال پیش است . در اوایل سال 2003 میلادی ، هارد دیسک های با ظرفیت 320 گیگا بایت مطرح شده اند. تولید کنندگان در صدد ارائه اینترفیس های سریال  ATA بوده که نسبت به مدل های پیشین ( اینترفیس های موازی ATA ) دارای سرعت بمراتب بیشتری می باشند. محصولات تولید شده در سال آینده ، از تکنولوژی فوق استفاده خواهند کرد. عملکرد تمامی هارد دیسک ها در زمان اجرای یک برنامه مشابه یکدیگر بوده و استفاده از درایوهای با سرعت بالا، مزایا و امتیازات متعددی را برای کاربرانی که قصد پردازش داده هائی با حجم بالا ( تصاویر و ویدئوهای دیجیتال ) را دارند ، بدنبال خواهد داشت.بر اساس آزمایشات متعدد انجام شده توسط برنامه Photoshop ، مشخص شده است که انجام عملیات پیچیده ای نظیر : اعمال فیلترها ، گردش و ویرایش تصاویر در هارد دیسک های با  سرعت بالا ، شصت درصد سریعتر از سیستم هائی است که دارای درایوهائی با سرعت پائین می باشند.

ویژگی ها ی مهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط با هارد دیسک ، می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• ظرفیت : اغلب کامپیوترهای شخصی در حال حاضر از هارد دیسک هائی با ظرفیت معادل بیست گیگابایت ، استفاده می نمایند. ظرفیت فوق ، بمراتب بیش از انداره مورد نیاز کاربرانی است که صرفا" از هارد دیسک بمنزله ابزاری بمنظور ذخیره سازی اطلاعات استفاده می نمایند . ظرفیت هارد دیسک برای کاربرانی همچون طراحان آثار گرافیکی و یا افرادیکه بر روی فیلم های ویدئویی کار می کنند ، از اهمیت بیشتری برخوردار است . مثلا" ضبط تصاویردر مدت زمان  محدود از یک دوربین فیلم برداری ، چندین گیگابایت ظرفیت هارد دیسک را اشغال خواهد کرد . در صورت ضرورت استفاده از فضای ذخیره سازی بالا ، می توان از یک هارد با ظرفیت بالا و یا دو هارد دیسک ،استفاده نمود. در چنین حالتی می توان هارد موجود را نگهداری و متناسب با نیاز، اقدام به تهیه و نصب هارد دوم نمود. مثلا" در صورتیکه به یک هارد با ظرفیت 160 گیگابایت نیاز باشد و هارد دیسک موجود 80 گیگابایت ظرفیت داشته باشد ، می توان با تهیه یک هارد دیسک دیگر و با ظرفیت 80 گیگابایت ، نیاز خود را مرتفع نمود ( تامین 160 گیگابایت فضای ذخیره سازی  ، مشروط به وجود پتانسیل لازم ازلحاظ توانائی حمایت برد اصلی سیستم ) .

• سرعت دورانی :.سرعت دوران ( چرخش ) هارد دیسک های ATA  موجود ، 5400 یا 7200 دور در دقیقه ( rpm ) می باشد . درایوهائی که دارای  سرعت 7200 دور در دقیقه می باشند، معمولا" ( در تمامی موارد صادق نخواهد بود ) دارای سرعت بیشتری در ارتباط با بازیابی اطلاعات ، می باشند . در آزمایشاتی که بر روی یک نمونه درایو با سرعت 5200 دور در دقیقه انجام شده است ، مشاهده شده است که  سرعت تکثیر اطلاعاتی به اندازه 1/2 گیگابایت ، حدود 33 %  سریعتر از سرعت درایوهای 7200 دور در دقیقه می باشد! در بعضی موارد، پارامترهای  دیگری نظیر نوع الگوریتم استفاده شده بمنظور بازیابی اطلاعات، تاثیر مستقیمی بر کارآئی یک درایو دارد.

• اینترفیس : تقریبا" تمامی کامپیوترهای Desktop از اینترفیس موازی ATA استفاده می نمایند.. حداکثر سرعت انتقال داده در این نوع  اینترفیس ها ،  100 و یا 133 مگابایت در ثانیه است. بر اساس مجموعه تست های انجام شده بر روی اینترفیس های ATA/133 ، مشخص شده است که سرعت آنان تاثیر مشهودی  را در افزایش کارائی بدنبال نداشته است ، چراکه  درایوهای موجود امکان استفاده مناسب از سرعت بالای انتقال داده در باندهای عریض را دارا نمی باشند. ( درایوهای موجود در سرعت بالای 100 و یا بیشتر ممکن است  دچار مشکل شوند ). اکثر مادربردهای قدیمی ( MotherBoard ) از ATA/133  حمایت نمی نمایند.بنابراین برای استفاده از این نوع درایوها ، می بایست کارت های جانبی بر روی سیستم نصب گردد . خوشبختانه درایوهائی که دارای استاندارد ATA/133 می باشند ، امکان حمایت از استاندارد ATA/100  را نیز دارا می باشند . 
  درایوهائی که از اینترفیس های سریال ATA ( در مقابل اینترفیس های موازی ) استفاده می نمایند ، بتدریج متداول می گردند .از اینترفیس های فوق در مواردیکه  با مشکل سرعت در ارتباط با اینترفیس های موازی برخورد می شود ، استفاده می گردد(اینترفیس های سریال ATA مشکل کمبود سرعت  را برطرف می نمایند)  . این نوع درایوها ، قادر به انتقال 150 مگابایت در ثانیه بوده و این میزان در سالیان آینده به مرز 600 مگابایت در ثانیه خواهد رسید . بر اساس تست های انجام شده ،استفاده از یک اینترفیس سریال ATA بر روی سیستم هائی که شامل یک درایو می باشند ، مزایای عمده ای را بدنبال نداشته است ( از پهنای باند اضافه عملا" استفاده نمی گردد) . در صورت استفاده از چندین درایو بر روی یک اینترفیس مشابه ، از پهنای باند اضافی بطور مطلوب استفاده و نتایج مثبتی را بدنبال خواهد داشت . استفاده از  درایوهای ATA با اینترفیس سریال ، طی سالیان آینده در اکثر کامپیوترهای شخصی بکار گرفته خواهد شد .

• حافظه موقت ( بافر ) : زمانیکه یک سیستم درخواست اطلاعاتی را می نماید ، هارد دیسک علاوه بر اینکه می بایست بازیابی داده درخواستی ر ا انجام دهد بلکه مسئولیت استقرار ( load ) داده در بافر مربوطه به خود را نیز برعهده دارد . بدین ترتیب در صورتیکه پردازنده درخواست مجدد همان اطلاعات قبلی را داشته باشد ، اطلاعات مورد نیاز آن از طریق بافر هارد دیسک تامین خواهد شد . استفاده از دو مگابایت بافر، ظرفیت مناسبی  در این رابطه می باشد . در مواردیکه از برنامه های خاصی نظیر فتوشاپ ، استفاده می شود ، ظرفیت هشت مگابایت برای بافر ، منظقی بوده و اثرات مثبتی را در رابطه با افزایش کارائی سیستم بدنبال خواهد داشت .

تشریح مشخصات
تعیین ظرفیت ، یکی از اولین و در عین حال مهمترین تصمیات در رابطه با انتخاب یک هارد دیسک می باشد .هارد دیسک های با ظرفیت بالا همیشه  از لحاظ قیمت گرانتر می باشند،چرا که توزیع آخرین مدل ها و ظرفیت ها در ماه های نخست تولید بسیار اندک بوده و همین عامل افزایش قیمت آنان را بدنبال خواهد داشت.برای تهیه یک هارد دیسک با ظرفیت مطلوب می توان پس از کاهش قیمت آخرین مدل های ارائه شده ، اقدام لازم را انجام داد .( تامین هارد دیسک مورد نظر پس از فروکش نمودن جو ایجاد شده در ماه های نخست تولید ) . پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک هارد دیسک در نظر گرفت :

• ظرفیت : حداقل ( بیست تا چهل گیگابایت )  ، پیشنهادی  ( شصت تا هشتاد گیگابایت )   ،  حداکثر ( یکصد تا دویست و پنجاه گیگابایت )
   تهیه هارد دیسک هایی با ظرفیت بالاتر از نیاز موجود، تصمیمی منطقی می باشد . قیمت هارد دیسک های با ظرفیت بیشتر همواره بالاتر از ظرفیت های پائین تر می باشد ( تفاوت زیاد نمی باشد)  بعنوان نمونه،تفاوت ظرفیت هاردیسک های 60GB با 80GB چیزی در حدود 20GB می باشد که این ظرفیت قابل توجهی است اما از نظر قیمتی این هاردیسک ها اختلاف چندانی با هم ندارند.

• سرعت دوران : حداقل ( 5400 دور در دقیقه)   ،پیشنهادی  (  5400  تا 7200 دور در دقیقه )   ، حداکثر ( 5400  تا 7200 دور در دقیقه )
  بالا بودن سرعت دوران یک هاردیسک نشاندهنده بالا بودن سرعت ذخیره و بازیابی اطلاعات است. درصورتیکه از کامپیوتر بمنظور انجام کارهای چندرسانه ای استفاده می گردد ، بالا بودن تعداد دور در دقیقه یک هاردیسک بسیار حائز اهمیت است. این خصوصیت هارددیسک در برنامه هایی نظیر word  و یا استفاده از اینترنت ، چندان مشهود نخواهد بود .هارددیسک ها ی با ظرفیت بالا ، اغلب  دارای سرعت دوران کمتری می باشند ( 5400rpm ) .

• سرعت اینترفیس :  حداقل ( Ultra ATA/100 or ATA 133) ، پیشنهادی (Ultra ATA/100 or ATA 133  ) ، حداکثر ( Ultra ATA/100 or ATA 133)
  تفاوت سرعت بین درایوهای ATA/100 و ATA/133 برای اکثر کاربران مشهود و قابل ملاحظه نخواهد بود. برای اینکه از سرعت درایوهای انتخابی بطرز موثری استفاده شود، می بایست  سرعت آنان با کامپیوتر سازگار باشد ،  در غیر اینصورت می بایست ار کارت هائی استفاده شود که سرعت درایو را با سرعت کامپیوتر هماهنگ نماید.

• سرعت جستجو : حداقل (8ms و یا پائین تر)   ، پیشنهادی ( 8ms تا  9ms   )   ، حداکثر ( 9ms )
  متوسط سرعت جستجو ( بر حسب میلی ثانیه اندازه گیری می گردد)  در واقع به سرعت پیدا نمودن اطلاعات ( یک بخش خاص از داده ) ذخیره شده در یک درایو اطلاق می شود.اکثر کاربران در زمان انتخاب یک هارد دیسک به موضوع فوق توجه نکرده و حتی در فعالیت های روزمره خود با کامپیوتر کمبودی از این بابت را حس نمی نمایند . در مواردیکه اطلاعات  در بخش های متفاوت هارد ذخیره شده باشد، یافتن هر بخش از اطلاعات ذخیره شده و ارتباط بین آنان ، زمان مختص خود را خواهد داشت  .

• اندازه  بافر :  حداقل (دو مگابایت)  ، پیشنهادی (دو مگابایت و یا هشت مگابایـت )   ، حداکثر (دو مگا بایت و یا هشت مگابایت)
  بافر ،‌ یک حافظه Cache بر روی درایو بوده که بطور موقت اطلاعات در آن ذخیره شده تا در صورتیکه پردازنده مجددا" درخواست آنان را داشته باشد ، اطلاعات از محل فوق و با سرعت بیشتری در اختیار پردازنده قرار داده شوند. اکثر هارددیسک ها به طور معمول دارای بافری به ظرفیت دو مگابایت می باشند(درایوهایی با بافر بالاتر نیز وجود داشته که از آنان برای اهداف خاصی استفاده می گردد).

نکاتی دررابطه با تهیه هارد دیسک

• استفاده از کامپیوترهای جدیدتر. کامپیوترهای جدیدتر قادر به استفاده مطلوب از مزایای یک درایو با ظرفیت بالا می باشند ( افزایش کارائی ) . سیستمی که دارای پردازنده ای  با سرعت پائین و یا میزان اندکی حافظه اصلی می باشد ، نمی تواند از تمام ظرفیت  و پتناسیل های هارددیسک انتخابی ، بنحو احسن استفاده نماید. در صورتیکه یک کامپیوتر ارزش ارتقاء را داشته باشد ( سیستم موجود دارای کارآئی لازم می باشد ) می توان بمنظور دستیابی به ظرفیت ذخیره سازی بیشتر ، هارد آن را بتنهائی ارتقاء داد.
   

• اطمینان از وجود فضای کافی درون کیس  .اکثر کیس های استفاده شده در  کامپیوترهای شخصی حداقل دارای یک و یا چندین محل برای نصب هارد می باشند.با استفاده از دفترچة‌ راهنما و یا با باز نمودن کیس ، می توان بررسی لازم در خصوص وجود فضای کافی را انجام داد( خصوصا" در مواردیکه قصد استفاده از یک هارد جدید و نگهداری هارد قدیم وجود داشته باشد ).
   

• تهیه هارد دیسک با ظرفیت بیشتر از نیاز اولیه .پیشنهاد می گردد همواره هارد دیسکی با ظرفیت بیش از نیاز اولیه ، انتخاب گردد. ظرفیت انتخابی می بایست پاسخگوی نیازهای آینده بوده و لازم است باتوجه به نوع استفاده از کامپیوتر در حال و آینده ، تصمیم مناسبی در اینخصوص اتخاذ گردد.

• سازگاری سرعت هارد انتخابی با سرعت اینترفیس کامپیوتر. سرعت درایوهای ATA/100 و ATA/133 بمراتب از سرعت اینترفیس های  کامپیوتر بیشتر است ( خصوصا" اگر از زمان خرید کامپیوتر یک سال گذشته باشد). قبل از انتخاب هارد دیسک ،می بایست با استفاده از دفترچه های راهنمای کامپیوتر که فروشندگان ارائه می نمایند، سرعت اینترفیس های کامپیوتر را مشخص نمود.

• تهیه هارد دیسک با قیمت مناسب .رقابت تنگانتنگی بین تولید کنندگان درایوها وجود داشته  و اکثر فروشندگان کاربران را بدلیل اختلاف ناچیز قیمت ، ترغیب به تهیه هارد دیسک های با ظرفیت بالاتر می نمایند. این امر در خصوص درایوهایی با ظرفیت پایین تر صادق است چرا که آخرین ظرفیت های موجود در بازار به علت تولید کم دارای قیمت بالاتری هستند. بنابران پیشنهاد می گردد هرگز به دنبال آخرین ظرفیت موجود در بازار نباشید.

• تهیه بسته کامل( کیت )  درایو .این نوع بسته ها شامل  قطعه سخت افزاری،‌کابل ها ،‌دفترچه راهنما و در برخی موارد درایور مورد نظر برای نصب می باشد.

• استفاده از درایوهای external در صورت لزوم .با استفاده از این نوع درایوها می توان اطلاعات مهم و حیاتی را در زمانیکه در محل کار خود نمی باشیم ، حفاظت نمود. در مواردیکه نیازمند جابجائی حجم بالائی از اطلاعات می باشیم ، استفاده از درایوهای external می تواند یکی از گزینه های موجود باشد .قیمت درایوهای فوق ، نسبت به درایوهای معمولی که در درون کیس نصب می شوند، بیشتر بوده و جهت ارتباط با سیستم از پورت های USB2.0 استفاده می نمایند.

ایمن سازی سرویس دهنده FTP

سرویس FTP)File Transfer Protocol) یکی از قدیمی ترین و متداولترین سرویس های موجود بر روی اینترنت است . از سرویس فوق ، بمنظور ارسال و دریافت فایل در یک شبکه استفاده می گردد. سرویس FTP ، توسط عموم کاربران اینترنت استفاده و بعنوان استانداردی برای ارسال و دریافت فایل در شبکه ( اینترانت ، اینترنت )  توسط اکثر سیستم های عامل پذیرفته  شده است
ویندوز 2000 بهمراه خود از یک سرویس دهنده FTP استفاده می نماید که بعنوان بخشی از IIS  در نظر گرفته می شود. مدیران سیستم با استفاده از سرویس فوق و ترکیب آن با  سایر امکانات ارائه شده توسط ویندوز ، قادر به ایجاد و پیکربندی یک سایت FTP با ضریب امنیتی مناسبی خواهند بود.در ادامه و بمنظور ایمن سازی یک سایت FTP ، پیشنهادات متعددی ارائه می گردد.

نکته اول : دستیابی از طریق  Anonymous account را غیر فعال نمائید . دستیابی از نوع Anonymouse، بصورت پیش فرض و پس از نصب اولین سرویس دهنده  FTP فعال می گردد. روش  فوق ، امکان دستیابی به سایت FTP را بدون نیاز به یک  account  خاص فراهم می نماید. بدین ترتیب استفاده کنندگان بصورت کاملا" ناشناس قادر به استفاده از منابع موجود بر روی سرویس دهنده FTP  بوده و امکان مشاهده سودمند ترافیک سایت و در صورت ضرورت، ردیابی آنان وجود نخواهد داشت . با حذف قابلیت دستیابی Anonymous ، امکان دستیابی به سایت FTP صرفا" در اختیار کاربرانی قرار خواهد گرفت که دارای یک account معتبر باشند.
پس از تعریف هر یک از account های مورد نظر، می توان در ادامه با استفاده از ACL)Access Control List) کنترل ها و مجوزهای مربوط به دستیابی به دایرکتوری FTP ( محل فیزیکی استقرار سایت FTP بر روی دیسک ) را تعریف و مشخص نمود . در این رابطه می توان از مجوزهای NTFS استفاده کرد. به منظور غیر فعال نمودن Anonymous account ، می توان از طریق صفحه Property مربوط به سایت FTP  (  برنامه Internet Information Service )  عملیات مورد نظر را انجام داد .

نکته دوم : فعال نمودن Logging . با فعال نمودن Logging بمنظور اتصال به سایت FTP ، این اطمینان بوجود خواهد آمد که اطلاعات لازم ( آدرس های IP و یا نام کاربران ) در خصوص کاربرانی که بصورت موفقیت آمیز به سایت متصل شده اند ، ثبت خواهد شد.با استفاده از فایل های لاگ که در این رابطه ایجاد خواهد شد ، می توان ترافیک موجود بر روی سایت را مشاهده و در صورت یک تهاجم ، امکان ردیابی اولیه آن فراهم گردد. بمنظور فعال نمودن ویژگی فوق، کافی است که  Chex box مربوطه  از طریق صفحه Property مربوط به سایت FTP انتخاب گردد .در ادامه ، فایل های لاگ  بر اساس فرمتی که مشخص شده است ، ایجاد خواهند شد . استفاده از فایل های لاگ ، بمنظور مشاهده و آنالیز ترافیک سایت  بسیار مفید خواهد بود.

نکته سوم : تنظیم و پیکربندی مناسب  لیست ACL ( لیست کنترل دستیابی ) .دستیتابی به دایرکتوری FTP می بایست با استفاده از مجوزهای NTFS و بکارگیری محدودیت های ACL ، کنترل گردد .  دایرکتوری FTP نباید دارای گروه Everyone با تمامی امتیازات و مجوزها باشد ( امکان کنترل مجوزها  و کاربرانی که سایت FTP متصل شده اند وجود نخواهد داشت ) .بدین منظور لازم است  بر روی دایرکتوری مربوط به سایت FTP مستقر و با انتخاب گزینه Property و  Security Option ، اسامی موجود را حذف و  با انتخاب دکمه Add از لیست موجود،  Authenticated user را انتخاب کرد . در ادامه می توان با توجه به سیاست های موجود مجوز Read,Write و List Folder contents را در اختیار گروه مربوطه قرار داد . در صورتیکه سیاست موجود اقتضاء می کند ، می توان صرفا" امکان دستیابی Write را در اختیار گروه مربوطه قرار و مجوزهای Read وList Folder Contents را از آنها سلب نمود .

نکته چهارم : پیکربندی سایت بعنوان دریافت کننده نه ارسال کننده  . در صورتیکه صرفا" نیاز است که کاربران فایل هائی را برای سرویس دهنده ، ارسال و امکان دریافت فایل از سرویس دهنده را نداشته باشند ، می توان سایت FTP را بصورت Blind put پیکربندی نمود. بدین ترتیب به کاربران امکان ارسال ( نوشتن ) فایل بر روی سرویس دهنده داده خواهد شد .( امکان  خواندن از دایرکتوری FTP  وجود نخواهد داشت ) . بدین منظور می توان پس از انتخاب سایت FTP از طریق Home Directory ، اقدام به تنظیمات مورد نظر نمود.

نکته پنجم : فعال نمودن Disk Quotas. با استفاده از امکانات ارائه شده توسط ویندوز 2000 ، می توان اقدام به تعیین ظرفیت و یا سهیه ذخیره سازی بر روی دیسک برای هر یک از کاربران نمود..ویژگی فوق ، باعث اعمال محدودیت در رابطه با میزان فضای ذخیره سازی مربوط به یک کاربر می گردد.بصورت پیش فرض ، مالکیت  به هر کاربر که در فایلی می نویسد اعطاء می گردد . با فعال نمودن و انجام تنظیمات مورد نظر، می توان پیشگیری لازم در ارتباط با تهاجم به یک سایت FTP را انجام داد ( پر نمودن ظرفیت دیسک ). در صورت تحقق وضعیت فوق ، دامنه اشکال بوجود آمده به سایر  سرویس هائی که از فضای ذخیره سازی دیسک استفاده می نمایند نیز سرایت خواهد کرد. برای فعال نمودن Quota Management ، بر روی درایو موردنظر مستقر و با کلیک سمت راست گزینه Property را انتخاب و در نهایت گزینه Quota Tab انتخاب شود .امکان فوق ، صرفا" در ارتبا ط با پارتیشن های NTFS قابل استفاده خواهد بود.استفاده از Disk Quota ، محدود به پارتیش های NTFS بوده و علاوه بر این  صرفا" می تواند در رابطه با یک کاربر استفاده شده وامکان بکارگیری آن در ارتباط با گروه ها وجود نخواهد داشت . با انتخاب دکمه Quota Entries می توان اقدام به تعریف یک Entry جدید و تعریف محدودیت های مورد نظر نمود.

نکته ششم : استفاده از محدودیت زمانی برای Logon . با استفاده از امکانات ارائه شده همراه  ویندوز 2000 ، می توان زمان خاصی را برای ورود به شبکه کا ربران تعریف نمود. بدین ترتیب کاربران صرفا" قادر به استفاده از سرویس دهنده در ساعات مشخص شده خواهند بود.ویژگی فوق ، بطرز محسوسی باعث کنترل دستیابی به سایت FTP خواهد شد. برای پیکربندی زمان  logon ، از برنامه Active Directory Users and Computers استفاده می گردد . پس از فعال شدن برنامه فوق ، کاربر مورد نظر را انتخاب و پس از مشاهده صفحه  Property مربوطه، با انتخاب دکمه Logon hours  از طریق Account Tab ، می توان اقدام به  مشخص نمودن زمان مورد نظر کاربر برای استفاده ازسرویس دهنده  نمود.

 

نکته هفتم : محدودیت دستیابی بر اساس آدرس IP . بمنظور دستیابی به سایت FTP می توان معیار دستیابی را بر اساس آدرس های IP خاصی در نظر گرفت . با اعمال محدودیت فوق ، اقدامات مناسبی بمنظور کنترل دستیابی به سایت در نظر گرفته خواهد شد . بمنظور فعال نمودن ویژگی فوق ، پس از انتخاب سایت FTP از طریق برنامهInternet Information Services و مشاهده  صفحه Property ، گزینه Directory Security Tab انتخاب گردد. در ادامه،  Denied Access فعال و می توان  با استفاده از دکمه Add آدرس های IP تائید شده را معرفی کرد.

نکته هشتم :ثبت رویدادهای Audit logon . با فعال نمودن  Auditing ( ممیزی ) مربوط به رویدادهای Account Logon ، می توان تمامی تلاش های موفقیت آمیز و یا با شکست مواجه شده جهت اتصال به سایت FTP را با استفاده از Security log مربوط به Event Viewer ، مشاهده نمود. مشاهده ادواری این لاگ می تواند عامل موثری در کشف ، تشخیص و ردیابی  تهاجم به یک سایت باشد. (تشخیص مزاحمین و مهاجمین اطلاعاتی ). بمنظور فعال نمودن ویژگی فوق ، از برنامه Local Security Policy و یا Group Policy استفاده می گردد (Programs|Administrative Tools ) . پس از فعال شدن برنامه فوق و استقرار در Local Policies/audit policy ، می توان اقدام به تغییر Local Setting به Success و Failure نمود.

نکته نهم : فعال نمودن Strong Password . استفاده از رمزهای عبور پیچیده ،روشی مناسب بمنظور افزایش امنیت در خصوص ارائه یک سرویس خاص برای کاربران تائید شده است . با توجه به جایگاه سرویس دهنده FTP ، استفاده از رمزهای عبور قدرتمند می تواند عاملی موثر در جهت افزایش امنیت سایت های FTP باشد .  با استفاده از امکانات ارائه شده در ویندوز 2000 ، مدیران سیستم می توانند کاربران را مجبور به استفاده از رمزهای عبور مستحکم و قوی نمایند. بمنظور فعال نمودن ویژگی فوق ، از برنامه Local Security Policy و یا Group Policy استفاده می گردد (Programs|Administrative Tools ) . پس از فعال شدن برنامه فوق و استقرار در Account Policy/Password Policy  ، می توان گزینه Passwords Must Meet Complexity Requirements را فعال نمود . پس از فعال شدن ویژگی فوق ، هر یک از account های تعریف شده تابع شرایط و محدودیت های زیر خواهند بود :

• رمز عبور تعریف شده نمی تواند شامل تمام و یا بخشی از نام Account کاربر باشد .
• رمز عبور تعریف شده می بایست دارای طولی به اندازه حداقل  شش باشد .
• رمز عبور تعریف شده می تواند شامل کاراکترها ئی از سه گروه از  چهار گروه زیر باشد :
  - حروف الفبائی  A-Z
  - حروف الفبائی a-z
  - ارقام صفر تا نه
  - کاراکترهای خاص ( %,#,$,!)

نکته دهم : فعال نمودن Account Lockout و Account Lockout Threshold .آگاهی و تشخیص رمزهای عبور یکی از موضوعات مورد علاقه اکثر مهاجمان و برنامه های تشخیص دهنده رمز عبوراست .با استفاده از امکانات ارائه شده بهمراه  ویندوز 2000 ، مدیران شبکه می توانند تعداد دفعاتی را که یک کاربرسعی در ورود به شبکه می نماید و عملیات وی با موفقیت همراه نمی گردد را مشخص و در صورت تحقق شرایط فوق ، account مربوطه غیر فعال گردد. با فعال نمودن ویژگی فوق و پیکربندی میزان آستانه ، مدیران شبکه می توانند عماکرد برنامه های تشخییص دهنده رمز های عبور و یا مهاجمان اطلاعاتی را محدود و ضریب ایمنی را افزایش دهند.  بمنظور فعال نمودن ویژگی فوق ، از برنامه Local Security Policy و یا Group Policy استفاده می گردد (Programs|Administrative Tools ) . پس از فعال شدن برنامه فوق و استقرار در Account Policy/Account Lockout Policy  ، می توان تنظیمات لازم در خصوص Account Lockout duration , Account lockout threshold و Reset account lockout counter after را انجام داد .

ذخیره و بازیابی اطلاعات کاربران در برنامه های وب

مهمترین رسالت برنامه های کامپیوتری ارتباط با کاربران و پاسخگوئی به نیاز آنان با توجه به پتانسیل های پیش بینی شده در برنامه می باشد. شناسائی کاربران توسط برنامه های کامپیوتری می تواند زمینه ارائه سرویس ها و خدمات بهینه تری را فراهم نماید( ارائه سرویس ها و خدمات مشخص شده به گروهی خاص از کاربران )  . برنامه های وب نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به ماهیت Stateless بودن پروتکل ارتباطی  بین سرویس گیرنده و سرویس دهنده ( ارسال درخواست ، پاسخ به درخواست ، عدم بخاطر سپردن  اطلاعاتی در ارتباط با در خواست ارسالی و پاسخ دریافتی ) ، می بایست تمهیدات خاصی بمنظور شناسائی  کاربران اتخاذ گردد. برخی از برنامه های وب ، کاربران را ملزم می نمایند که در ابتدا یک فرم را تکمیل و اصطلاحا" ریجستر گردند . در چنین برنامه هائی ، در صورتیکه کاربر مجددا" از برنامه وب استفاده نماید ( ملاقات مجدد وب سایت مربوطه ) ، امکان شناسائی کاربر با بهره گیری از راهکارهای متفاوتی وجود خواهد داشت ( شناسائی کاربر بر اساس بازیابی اطلاعات ثبت شده ) . وب سایتی را در نظر بگیرید که از طریق آن محصولاتی عرضه و توسط کاربران خریداری می گردد . در زمان خرید کالا توسط کاربران ، سایت موردنظر می تواند اقدام به دریافت اطلاعات خریدار و ثبت آنان بر اساس مکانیزمهای متفاوت نماید . در صورتیکه کاربر فوق ، مجددا" از این سایت کالائی را خریداری نماید ، می توان اطلاعات مربوط به وی را (اطلاعات شناسنامه ای ، آدرس و ... ) بصورت اتوماتیک در فرم  سفارش جدید، درج نمود .

شناسائی  کاربران برنامه هاب وب
یکی از روش هائی که برنامه های وب را قادر به شناسائی کاربران می نماید، الزام کاربران  به درج نام و رمز عبور بمنظور استفاده از برنامه می باشد. برنامه های وب ، همچنین قادر به شناسائی کاربران از طریق اطلاعات ذخیره شده بر روی کامپیوتر کاربران  و به شکل "کوکی " می باشند. کوکی ، فایل کوچکی بوده  که یک برنامه وب قادر به نوشتن آن  بر روی کامپیوتر سرویس گیرنده است .
از مهمترین مزایای کوکی ، می توان به تعامل نامحسوس با  کاربر اشاره نمود. در چنین مواردی ، کاربران  هر مرتبه که سایت را ملاقات می نمایند ، الزامی به  Log on ، نخواهند داشت . ( اطلاعات آنان ، بصورت اتوماتیک و در صورت ضرورت در دسترس و قابل استفاده است) . مهمترین نقطه ضعف در جهت  استفاده از  کوکی ، به تنظیم مرورگرها توسط کاربران بمنظور عدم پذیرش کوکی، برمی گردد .برخی از کاربران تمایل و علاقه ای به  ذخیره سازی اطلاعات از طریق یک سایت بر روی کامپیوتر خود را نداشته و تصور می نمایند  که ممکن است از اطلاعات فوق ، بمنظور ردیابی آنان در زمان استفاده از اینترنت ، سوء استفاده  گردد. بنابراین در مواردیکه قصد استفاده از کوکی وجود داشته باشد ، می بایست در ابتدا توانائی سرویس گیرنده برای پذیرش کوکی بررسی گردد .
در زمان استفاده از کوکی بمنظور ذخیره و بازیابی اطلاعات کاربران ، می توان  از دو رویکرد متفاوت استفاده نمود :

•  ذخیره تمامی اطلاعات کاربران بعنوان یک کوکی بر روی ماشین سرویس گیرنده. استفاده از روش فوق ، درمواردیکه اطلاعات کاربر ساده بوده و سرویس دهنده ضرورتی به استفاده از آنان بمنظور تکمیل عملیات خود نداشته باشد ، می تواند مفید باشد .

• ذخیره یک کلید شناسائی بر روی ماشین سرویس گیرنده و بازیابی سایر  اطلاعات کاربر از طریق یک منبع داده بر روی سرویس دهنده با توحه به کلید شناسائی .

در ادامه به بررسی هر یک از رویکردهای فوق ، خواهیم پرداخت.

ذخیره سازی اطلاعات کاربران بر روی سرویس گیرنده
برای ذخیره  یک کوکی  بر روی ماشین سرویس گیرنده ، مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

• بررسی و حصول اطمینان از توانائی  سرویس گیرنده بمنظور پذیرش کوکی ( استفاده از خصلت Cookies مربوط به شی مرورگر) .
• در صورت حمایت  سرویس گیرنده از کوکی ، بررسی وجود کوکی بر روی ماشین سرویس گیرنده ( استفاده از مجموعه Cookies مربوط به شی Request )
• در صورت عدم وجود کوکی ، ایجاد یک کوکی جدید با استفاده از کلاس HttpCookie .
• مقداردهی مناسب  خصلت های Expiration و Value .
• افزدون شی Cookie به مجموعه Cookies مربوط یه شی Response .

برنامه زیر( روتین مربوط به رویداد Page_Load ) ، نحوه ایجاد یک کوکی و تشخیص آخرین مرتبه ملاقات سایت توسط کاربر را نشان می دهد.در برنامه فوق ، بررسی لازم در خصوص پدیرش کوکی از طرف سرویس گیرنده ، صورت گرفته و در صورتیکه اولین مرتبه است که کاربر سایت را ملاقات می نماید ، یک کوکی جدید ایجاد و در غیر اینصورت ، کوکی ایجاد شده ، بهنگام می گردد.

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal  e  As  System.EventArgs ) Handles Mybase.Load      If   Request.Browser.Cookies Then            If  Request.Cookie ("LastVisit")  Is Nothing  Then                 Dim CookLastVisit As New HttpCookie( " LastVisit" , Now.ToString ( ) )                 CookLastVisit.Expires = DateTime.Now.AddDays( 1 )                 Response.Cookie.Add (CookLastVisit )                 Response.Write( " First Visit " )            Else                  Dim CookLastVisit As HttpCookie = Request.Cookies ("LastVisit")                  Reuest.Cookies( "LastVisit " )                  Response.write ( "You last visited this page : " ,CookLastVisit.value )                  Response.Cookies ( "LastVisit ").Value = Now.ToString ( )                  Response.Cookies ( "LastVisit").Expires = DateTime.Now.AddDays(1)             End If       Else             Response.Write ( "Your Browser does not accept cookies . " )       End If  End Sub

کوکی ها نسبت به حروف بزرگ و کوچک حساس می باشند . مثلا" LastVisit  مشابه کوکی Lastvisit نمی باشد .خصلت Expires ، نشاندهنده تاریخ مصرف کوکی می باشد. عمر یک کوکی بصورت پیش فرض ، محدود به زمانی است که Session  کاربر خاتمه می یابد. درصورت تنظیم Expires بصورت DateTime.MaxValue ، اعتبار کوکی ایجاد شده، هرگز  به اتمام نخواهد رسید .  بمنظور حذف کوکی از ماشین سرویس گیرنده ، می توان مقدار خصلت Expires را به زمان جاری تغییر داد .کد زیر ، کوکی LastVisit  را حذف می نماید.

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal  e  As  System.EventArgs ) Handles  butRemoveCookie.Click       Response.Cookies( "LastVisit").Expires = DateTime.Now End Sub

استفاده از کلید بهمراه کوکی
یک کوکی ، قادربه ذخیره سازی 4096 بایت اطلاعات بوده و می توان بمنظور شناسائی اطلاعات همراه کوکی از کلید ها ، استفاده نمود. برنامه زیر ، مشخصات  کاربر را در یک کوکی با استفاده از  کلیدهای جداگانه ای ذخیره می نماید .

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal  e  As  System.EventArgs ) Handles butOK.Click      Dim CookUserInfo  As New HttpCookie ("UserInfo")      CookUserInfo("FirstName") = txtFirstName.Text      CookUserInfo("LastName") = txtLastName.Text      CookUserInfo("Street") = txtStreet.Text      CookUserInfo("City") = txtCity.Text      CookUserInfo("state") = drpstate.Selected.Item.value      CookUserInfo("Zip") = txtZip.Text      CookUserInfo.Expires = DateTime.Now.AddDays ( 30 )      Response.Cookies.Add( CookUserInfo ) End Sub

با استفاده از نام کلید ، می توان اقدام به بازیابی مقادیر نسبت داده شده به هر یک از کلیدهای ذخیره  شده در کوکی نمود .

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal Sender As System.Object , ByVal  e  As  System.EventArgs ) Handles butGetData.Click      Dim CookUserInfo  As New HttpCookie ("UserInfo")      txtFirstName.Text = CookUserInfo("FirstName")      txtLastName.Text  = CookUserInfo("LastName")      txtStreet.Text = CookUserInfo("Street")      txtCity.Text  = CookUserInfo("City")      drpstate.Selected.Item.value = CookUserInfo("state")      txtZip.Text  = CookUserInfo("Zip") = txtZip.Text  End Sub

ذخیره سازی اطلاعات کاربران بر روی سرویس دهنده
برای ذخیره اطلاعات کاربران بر روی سرویس دهنده ، می توان از کوکی بعنوان یک ابزار شناسائی ( ایندکس ) بمنظور ذخیره و بازیابی اطلاعات کاربران بر روی سرویس دهنده   در یک بانک اطلاعاتی ، یک فایل XML و سایر امکانات ذخیره سازی داده ، استفاده نمود. برای ذخیره اطلاعات کاربران بر روی سرویس دهنده ، مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

• ایجاد یک کلید منحصر بفرد بمنظور شناسائی کاربر
• ذخیره کلید منحصر بفرد بعنوان یک کوکی بر روی ماشین کاربر
• ایجاد یک فایل بر روی سرویس دهنده بمنظور ذخیره سازی اطلاعات کاربران
• ذخیره اطلاعات کاربران بر روی سرویس دهنده با استفاده از کلید منحصربفرد بعنوان یک ایندکس

در ادامه به بررسی هر یک از مراحل فوق ، خواهیم پرداخت .

ایجاد کلیدهای منحصر بفرد بمنظور شناسائی کاربران
فریمورک دات نت ، Namespace با نام System.Guid را بمنظور ایجاد شناسه های منحصربفرد سراسری (  GUID ) ارائه نموده است . GUID ، یک عدد صحیح 128 بیتی بوده که بعنوان  شناسه ای  منحصربفرد در شبکه ایفای وظیفه می نماید . از GUID می توان بمنظور شناسائی  تمامی چیزها از جمله  کاربران استفاده نمود . کد زیر ، یک GUID را ایجاد و آن را بعنوان یک کوکی بر روی کامپیوتر کاربر و بمنظور شناسائی وی در آینده ، ذخیره می نماید .

VB.NET

Private Sub Page_Load ( ByVal sender As System.Object , ByVal  e  As  System.EventArgs ) Handles butOK.Click      Dim cookUserID  As HttpCookie = Request.Cookies ( "UserID")           If  cookUserID   Is Nothing  Then                 cookUserID = New HttpCookie ("UserID") , System.Guid.NewGuid ( ). ToString ( ) )                 cookUserID.Name = "UserID"           End If       cookUserID.Expires = DateTime.Now.AddDays( 30 )       Response.Cookies.Add (cookUserID )       SetUserInfo (cookUserID.Value )  End Sub

ایجاد یک فایل بمنظور ذخیره اطلاعات کاربران
مهمترین هدف ذخیره سازی اطلاعات کاربران، بازیابی آنان با سرعت مناسب و پس از ملاقات مجدد کاربران از سایت و یا اجرای برنامه وب است . با توجه به اینکه این نوع از کاربران با استفاده از یک کلیدمنحصربفرد،  شناسائی می گردند ، می توان چنین تصور نمود که دستیابی به داده از طریق یک Data set انجام خواهد شد. Data set ، با استفاده از متد Find ، قادر به بازیابی سطرهائی از داده  بکمک کلیدها ی منحصربفرد می باشد . استفاده از یک Data set ، بدان معنی است که فایل ایجاد شده بر روی سرویس دهنده ، می بایست یک بانک اطلاعاتی و یا یک فایل XML باشد . استفاده از فایل های XML در مواردیکه داده های مورد نظر برای ذخیره سازی اندک بوده و روابط بین اقلام اطلاعاتی نیز پیچیده نباشد ، توصیه می گردد .
برای ایجاد یک فایل XML ، بمنظور ذخیره سازی اطلاعات کاربران ، مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

• ایجاد یک فایل XML در ویژوال استودیو دات نت شامل داده تستی برای هر یک از فیلدهای داده که قصد ثبت آنان در ارتباط با کاربر وجود دارد .
• ایجاد یک XML schema  برای فایل XML ایجاد شده در مرحله قبل. با استفاده از  XML schema ، یک Data Set قادر به مراجعه داده موجود در فایل XML  بر اساس نام می باشد .
• مشخص نمودن فیلد کلید در XML schema . بدین ترتیب،امکان یافتن رکوردهای استفاده کننده از فیلد فوق با استفاده از متد Find ،فراهم می گردد .
• خواندن XML schema  و فایل XML  درون یک Data set .

ایجاد یک فایل XML
برای ایجاد یک فایل XML در ویژوال استودیو ، گزینه Add New Item را از طریق منوی Project انتخاب و در ادامه XML File  را از طریق  لیست تمپلیت های  نمایش داده شده ، انتخاب می نمائیم .  فایل های XML ، شباهت زیادی به فایل های HTML داشته و در این راستا تفاوت های مهمی نظیر حساسیت نسبت به حروف بزرگ و کوچک و پیروی از یک گرامر خاص ، نیز وجود دارد. از تگ های <element> و <element / >  بمنظور معرفی عناصر داده در یک فایل XML استفاده می گردد . کد زیر، نحوه ایجاد یک فایل XML بمنظور ذخیره سازی مشخصات  کاربر را نشان می دهد .

VB.NET

<?xml version="1.0" encoding="utf-8" ?>  <USERS xmlns="http://tempuri.org/userprefs.xsd">     <USER>     <FIRSTNAME> Ali </FIRSTNAME>     <LASTNAME> Irani </LASTNAME>      <STREET> Sabz </STREET>       <CITY> Tehran </CITY>       <STATE> Tehran </STATE>       <ZIP> 3240</ZIP>               <ID> 12345678 </ID>     </USER> </USERS>

ایجاد یک XML Schema
بمنظور استفاده از فایل XML بهمراه یک Data Set ، می بایست در ابتدا یک XML Schema برای Data set ایجاد گردد. XML Schema ، مسئولیت تشریح عناصر داده ئی  موجود در یک فایل XML را بر عهده دارد. XML Schema ،  نام عناصر ، نوع آنان ،کلید بودن فیلد و سایر اطلاعات ضروری را ارائه می نماید . برای ایجاد XML Schema  از یک فایل XML ، زمانیکه فایل XML در پنجره طراحی ویژوال استودیو دات نت ، فعال است ، گزینه Create Schema را از طریق منوی XML ، انتخاب می نمائیم . در ادامه ، ویژوال استودیو دات نت ، فایل Schema را بمنظور تشریح فایل XML  ایجاد می نماید .

 

مشخص نمودن یک فیلد کلید
با افزودن یک کلید اولیه  به XML Schema ، امکان جستجو فراهم  خواهد شد .بدین منظور ، مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

• کلیک سمت راست بر روی عنصر مورد نظری که می خواهیم بعنوان فیلد کلید در نظر گرفته شود.انتخاب گزینه Add و در ادامه New Key  . ویژوال استودیو ، جعبه محاوره ای Edit Key را نمایش خواهد داد .

• گزینه Dataset Primary Key را انتخاب و دکمه OK را فعال می نمائیم . بدین ترتیب ، امکان استفاده از متد Find مربوط به شی DataSet بمنظور بازیابی سطرهائی از Data set ، فراهم می گردد.

خواندن XML درون یک Data Set
پس از ایجاد فایل XML و XML Schema  ، امکان خواندن و ذخیره آن درون یک Data set ، فراهم می گردد. ( استفاده از متدهای ReadXml و ReadXmlSchema ) . برنامه زیر ، تابعی را نشان می دهد که می توان از آن بمنظور برگرداندن یک Data Set  از یک فایل  XML با نام UserInfo ، استفاده نمود .

VB.NET

Function GetUserData ( ) As DataSet      Dim strPath  As String = Server.MapPath( Request.ApplicationPath)      Dim dsUsers  As New DataSet ( )      dsUsers.ReadXmlSchema ( strPath & "UserInfo.xsd")      dsUsers.ReadXmlSchema ( strPath & "UserInfo.xml")      Return dsUsers End Function

ذخیره اطلاعات کاربر بر روی سرویس دهنده
بمنظور ذخیره سازی اطلاعات کاربران  بر روی سرویس دهنده بصورت یک فایل XML ، می توان از متد SaveXML مربوط به شی Data set  استفاده نمود. روتین SetUserInfo  ( جدول زیر ) ،  از روتین GetUserData بخش قبل ،استفاده نموده تا یک Data set را از یک فایل XML دریافت نماید. در ادامه ، با استفاده از متد Find ، بررسی لازم در خصوص وجود UserID در Data Set صورت می پذیرد.در صورتیکه UserID پیدا نگردد ، روتین SetUserInfo سطری را برای کاربر ( قبل از تنظیم مقادیر متناظر با فیلدها از طریق کنترل های سرویس دهنده بر روی یک فرم وب )، اضافه می نماید. در نهایت ، SetUserInfo ، تمامی داده را به سرویس دهنده برمی گرداند .

VB.NET

Sub SetUserInfo ( ByVal UserID  As String )       Dim strPath  As String = Server.MapPath( Request.ApplicationPath)       Dim dsUsers  As  DataSet = GetUserData ( )       Dim rowUser  As DataRow = dsUsers.Tables("User") .Rows.Find( UserID)       If  rowUser   Is Nothing Then            rowUser = dsUsers.Tables ("User") . NewRow            dsUsers.Tables ( "User").Rows.Add ( rowUser )      End If      rowUser ("FirstName") = txtFirstName.Text      rowUser ("LastName") = txtLastName.Text      rowUser ("Street") = txtStreet.Text      rowUser ("City") = txtCity.Text      rowUser ("state") = drpstate.Selected.Item.Text      rowUser ("Zip") = txtZip.Text      rowUser ( "ID" ) = UserID      dsUsers. Writexml ( strPath & "UserInfo.xml") End Sub

بازیابی اطلاعات کاربران از یک Data Set
بمنظور بازیابی اطلاعات کاربران از فایل XML ، از روتین GetUIserData برای  ایجاد یک Data Set  از فایل XML استفاده می گردد . در ادامه ، می توان با استفاده از متد Find بمنظور بازیابی سطر مرتبط با UserID استفاده نمود . روتین GetUserInfo ( جدول زیر)  ، اطلاعات کاربر را از Data Set  بازیابی و با استفاده از آن ، کنترل های سرویس دهنده موجود بر روی یک فرم وب را مقداردهی می نماید .

VB.NET

Sub GetUserInfo ( ByVal UserID  As String )       Dim  dsUsers As Data.DataSet = GetUserData ( )       Dim   rowUser  As Data.DataRow = dsUsers.Tables("user").Rows.Find(UserID)       If  rowUser   Is Nothing Then  Exit Sub       txtFirstName.Text  = rowUser.Item("FirstName")       txtLastName.Text   = rowUser.Item("LastName")       txtStreet.Text  = rowUser.Item("Street")       txtCity.Text = rowUser.Item("City")       drpstate.Selected.Item.Text = rowUser.Item("State")       txtZip.Text  = rowUser.Item("Zip") End Sub

استفاده از CSS در برنامه های وب

ایجاد خروجی مناسب و با فرمت مطلوب ، از جمله اهداف مهم در تمامی برنامه های کامپیوتری است. برنامه های وب نیز از ایـن قاعده مستثنی نبوده و طراحان و پیاده کنندگان این نوع از برنامه ها ، با بهره گیری از امکانات و تکنولوژی های متفاوت سعی در ارائه خروجی مناسب و با فرمت قابل قبول برای مخاطبان خود می نمایند. خروجی یک برنامه وب ، در سطح سرویس گیرندگان ارائه می گردد ، بدیهی است بمنظور فرمت مناسب خروجی برنامه های وب ، می بایست بر تکنولوژی هائی  متمرکز گردید که امکان بکارگیری آنان در سطح سرویس گیرنده و از طریق مرورگر کاربران ، میسر می باشد . مسئولیت میزبان نمودن بخش رابط کاربر برنامه های وب برعهده مرورگر بوده و لازم است تمامی تلاش های انجام شده در این خصوص با تاکید بر اهمیت و جایگاه مرورگر ها ، سازماندهی و مدیریت گردد . ASP.NET ( پلات فرم دات نت برای ایجاد برنامه های وب ) ، از دو روش  عمده در ارتباط با  ایجاد فرمت مناسب خروجی ( Formatting) برای برنامه های وب ، استفاده می نماید :

•  استفاده از CSS . از تکنولوژی CSS)Cascading style sheet) ،  بمنظور کنترل شکل ظاهری عناصر موجود بر روی یک فرم وب استفاده می گردد . از امکانات CSS ، می توان در جهت تنظیم رنگ ، اندازه ، فونت  و رفتار عناصر HTML موجود بر  روی یک صفحه وب استفاده نمود .

•  استفاده از XSLT . از تکنولوژی XSLT)Extensible Stylesheet Language Transformation ) ، بمنظور تبدیل اطلاعات یک فایل XML به خروجی HTML و  استقرار اطلاعات فوق بر روی یک فرم وب ، استفاده می گردد . XSLT ، داده مورد نیاز را از فایل XML دریافت و پس از تبدیل آنان به عناصر HTML ،  سبک های ( Styles )  مشخص شده را در رابطه با هر یک از عناصر بکار می گیرد .

در این مقاله قصد داریم به بررسی نحوه استفاده از CSS ، بمنظور تعریف فرمت خروجی برنامه های وب پرداخته و در مقاله ای جداگانه با نحوه استفاده از XSLT ، آشنا شویم .
CSS ، مسئولیت جمع آوری و سازماندهی تمامی اطلاعات مرتبط با فرمت بکارگرفته شده در ارتباط با عناصر HTML موجود بر روی یک فرم وب را برعهده دارد . با توجه به  ذخیره سازی  اطلاعات فوق در یک مکان ، مدیریت و اعمال سیاست های جدید در رابطه با شکل ظاهری یک برنامه وب ، بسادگی انجام خواهد شد . ویژوال استودیو دات نت ، ابزارهای لازم بمنظور ایجاد و  ویرایش Style  را ارائه نموده است. در زمان ایجاد یک برنامه وب با استفاده از ویژوال استودیو دات نت ، یک Style sheet پیش فرض نیز ایجاد می گردد .( بعنوان بخشی از یک پروژه جدید برنامه وب ، ) . لازم است به این نکته اشاره گردد که  فقط برای پروژه های ویژوال بیسک دات نت ، بصورت اتوماتیک یک Style sheet پیش فرض ، ایجاد می گردد. برای پروژه های ویژوال سی شارپ ، می بایست  یک style sheet ، ایجاد نمود.
بمنظور اعمال فرمت دلخواه در رابطه با خروجی یک برنامه وب ، می توان در سه سطح متفاوت این کار راا انجام داد :

• Global . سبک های تعریف شده  دریک فایل جداگانه ذخیره و تمامی صفحات می توانند از آن استفاده نمایند . 
• Page . سبک های موردنظر در بخش Head یک صفحه تعریف  و تمامی عناصر موجود بر روی صفحه قادر به استفاده از آنان خواهند بود.
• Inline . سبک های مورد نظربعنوان خصلت یک عنصر HTML تعریف  و صرفا" همان عنصر قادربه استفاده از آنان خواهد بود .

 اولویت هر یک از سطوح فوق ، مشابه تعریف یک متغیر و محدوده ( Scoping ) استفاده از آن می باشد. سبک های تعریف شده Inline دارای اولویت بیشتر نسبت به Page بوده و سبک های Page دارای اولویت بیشتری نسبت به Global می باشند . مثلا" در صورتیکه با استفاده از هر یک  از روش های فوق ، سبک خاصی بمنظورنحوه نمایش یک پاراگراف ، تعریف شده باشد ، سبک تعریف شده inline دارای اولویت بیشتری خواهد بود.با توجه به اولویت مجموعه قوانین  تعریف شده  مربوط به سبک نمایش ، از  Style Sheet ها ، بعنوان Cascading  نیز یاد می گردد . کد زیر ، نحوه استفاده از سه روش فوق را بمنظور تعریف Style  ، نشان می دهد .

Style types definition

<HTML>        <HEAD>                     <title> WebForm1 </title>                      <!--  (1) Style Sheet reference . --->                      <LINK REL="StyleSheet" Type="text/css" HREF="Test.css">                      <!-- (2)  Page-Level style definition -->                       <Style>                           p {                                 font -family : 'Times New Romans' , Thoma , font-size:medium ;                                }                       </Style>          </HEAD>                        <Body>                             <P> The Alignment is from the style sheet . </p>                             <P> The font is from the style in the page's head element . </P>                              <!-- (3) Inline style definition -->                               <P style="FONT-SIZE : large ; FONT - STYLE : italic " > the italic is from the inline style . </P>                       </Body>        </HTML>

Test.css file

<!-- (1) From Styles.css sheet referenced in HEAD element . -->    P      {         font-size : small ;         text - align : center ;      }

در مثال فوق ، نحوه نسبت دهی خصلت Style  به یک  عنصر و در سه سطح متفاوت نشان داده شده است . برای خصلت font-size ، در سه سطح  متفاوت ، style تعریف شده است .در مواردیکه خصلت فوق ، بصورت Inline بهمراه یک عنصر HTML ، استفاده شده است ، تمامی تعاریف موجود ( در سطح Page و یا بصورت Reference ) نادیده گرفته می شود و اولویت  با سبک تعریف شده بصورت Inline ، خواهد بود . تعریف انجام شده در رابطه با اندازه فونت در فایل Test.css ، عملا" در صفحه فوق ، استفاده نخواهد شد ، چراکه در صفحه وب نیز برای خصلت فوق و در سطح Page  ، سبک لازم تعریف و دارای اولویت بیشتری  نسبت به سبک تعریف شده در فایل Test.css ، می باشد . خصلت های text-align , font-family و font-style صرفا" یک مرتبه تعریف شده اند، بنابراین  هر یک از آنان دارای تاثیر خاص خود می باشند .

تعریف و ذخیره سازی Style در یک فایل Style sheet ( فایلی با انشعاب css ) دارای مزایای عمده ای نسبت به تعریف و استفاده از آنان بصورت محلی در هر یک از فرم های وب و یا استفاده از آنان بصورت Inline بهمراه عناصر HTML ، است :

• پشتیبانی و  نگهداری مجموعه قوانین تعریف شده ، صرفا" از طریق یک محل انجام خواهد شد . بنابراین ، تغییرات مورد نیاز صرفا"  از یک نقطه اعمال و تمامی برنامه متاثر از آن می گردد.

• امکان استفاده از چندین style جداگانه که هریک مجموعه قوانین خاصی را تعریف می نمایند ، فراهم می گردد . در چنین مواردی ، می توان با توجه به شرایط و اهداف برنامه از یکی از سبک های تعریف شده بصورت پویا ، استفاده نمود .مثلا" می توان با استفاده از سبک های تعریف شده ، فرمت خروجی مورد نظر را در ارتباط با یک دستگاه خاص ( نمایشگر، چاپگر) ، ایجاد نمود. بعنوان نمونه ، یک برنامه می تواند سه نوع سبک شامل : استاندارد ، Enlarged type و Printer friendly را تعریف نماید که یکی از آنان با توجه به خواسته کاربر ، انتخاب و بکار گرفته شود.

 استفاده از Style Sheet در فرم های وب
در زمان ایجاد یک برنامه وب با استفاده از ویژوال استودیو دات نت ، یک Style sheet جدید با نام Style.css بصورت اتوماتیک نیز ایجاد می گردد. ویژوال استودیو ، در اغلب موارد بصورت اتوماتیک  از Style ایجاد شده  در هر یک از صفحات وب و یا فرم های وب ، استفاده نمی نماید ( فراخوانی فایل فوق، بصورت اتوماتیک انجام نمی شود) . بمنظور استفاده از Style sheet ایجاد شده ، می بایست از یک عنصر لینک در بخش  head مربوط به page استفاده گردد :

Using Global style

<HEAD> <title>WebForm1</title>       ... <LINK REL="StyleSheet" TYPE = "text/css" HREF="Styles.css"> </HEAD>

تغییر Style
بمنظور تغییر Style  تعریف شده و یا ایجاد Style  جدید ، می توان از ابزار Style Builder در ویژوال استودیو دات نت ، استفاده نمود . در این رابطه مراحل زیر را دنبال می نمائیم :

• فعال نمودن Style Sheet در ویژوال استودیو دات نت . پس از فعال نمودن Style sheet ، ویژوال استودیو دات نت ، تعاریف مرتبط با Style را در پنجره Document نمایش و یک Outline از Style sheet را در پنجره Tool ، نمایش خواهد داد :

• Style مورد نظر بمنظور اعمال تغییرات را از طریق پنجره Tool ،  انتخاب  می نمائیم . در ادامه ، ویژوال استودیو تعاریف مرتبط با Style را در پنجره Document نشان می دهد 

• بر روی Style definition ، کلیک راست  نموده (یا کلیک راست  بر روی Style  از طریق پنجره Tool )  و از طریق منوی مربوطه گزینه Build Style را انتخاب می نمائیم .ویژوال استودیو دات نت ، ویزارد Style Builder را فعال می نماید .
   

 

 

• با استفاده از Style Builder می توان فرمت دلخواه  را در ارتباط با یک Style  تعریف نمود .

افزودن Style
برای افزودن سبک مورد نظر به یک Style خاص ، می توان از نام عنصر استفاده نمود . در این رابطه ،امکان استفاده از اسامی کلاس ها و یا ID مربوط به عناصر نیز وجود دارد .

• فعال  نمودن Style Sheet ، کلیک راست بر روی پنجره Style sheet و یا Tool و انتخاب Add Rule  از طریق منوی pop up . ویژوال استودیو دات نت در ادامه ویزارد Add Style Rule را فعال می نماید :

•  انتخاب نوع Style موردنظر که قصد ایجاد آن وجود دارد . در این رابطه می توان اقدام به ایجاد Style در رابطه با عناصر HTML ، کلاس ها و یا  عناصری با ID خاص ، نمود. نام آیتم مورد نظر را تایپ نموده و در ادامه با انتخاب گزینه "<" ( افزودن )،  آیتم انتخابی به مجموعه قوانین ، اضافه گردد .

• مراحل فوق ، برای هر یک از آیتم هائی که می خواهیم style در رابطه با آنان بکارگرفته شود ، تکرار می گردد.

استفاده از Style بهمراه  کلاس ها
با استفاده از کلاس های Style ، می توان فرمت یکسانی را در رابطه با عناصر متفاوت HTML موجود بر روی یک فرم وب ، بکارگرفت. زمانیکه یک Style  در ارتباط با یک کلاس ایجاد می گردد، ویژوال استودیو دات نت ، با استفاده از مشخصه classname . ، یک تعریف Style را به Style sheet اضافه می نماید.

style class

.emphasis    {       font-style :italic ;     }

 Style Class فوق، مسئولیت ایجاد فرمت مناسب ( ایتالیک ) را برای تمامی عناصری که از این کلاس استفاده می نمایند، برعهده دارد. برای استفاده از Style فوق بهمراه عناصر HTML از خصلت class استفاده میگردد. بمنظور استفاده از style بهمراه کنترل های سرویس دهنده ، از خصلت CssClass استفاده می گردد .

Style class

<P> This paragraph is test <Span Class="emphasis"> some text</span></p> <asp:TextBox ID="Text1"  Runat="Server" CssClass="emphasis" >some text  </asp:TextBox>

ایجاد Style برای عناصر خاص
با استفاده از ID مربوط به عناصر،می توان Style  مورد نظر در ارتباط با عناصر خاص موجود بر روی یک فرم وب را تعریف نمود. ID مربوط به عناصر ، می بایست برای هر یک از عناصر موجود بر روی صفحه ، منحصربفرد می باشد. فرمت مشخص شده ، صرفا" در رابطه با یک عنصر بر روی هر صفحه بکارگرفته می شود . زمانیکه یک Style rule برای یک عنصر با ID مشخص شده ،ایجاد می گردد ، ویژوال استودیو دات نت ، یک تعریف Style را با استفاده از شناسه elementID #  ایجاد و آن را  به Style sheet ،اضافه می نماید.

Style by element ID

#Inserted   {      text-decoration : underline ;   } #deleted   {       text-decoration : line-through ;   }

Style های تعریف شده در ویژوال استودیو ، اغلب بصورت صحیح در بخش form designer نشان داده نمی شوند . در صورتیکه خروجی مورد نظر در ارتباط با یک فرمت خاص مشاهده نمی گردد، می توان عملیات زیر  را  دنبال نمود:

• اطمیان از ذخیره سازی صحیح Style sheet تعریف شده
• فرم وب را در حالت HTML view و Design view مشاهده و بین آنان سوئیچ نمائید .
• برروی فرم وب کلیک سمت راست نموده و گزینه View In Browser را بمنظور نمایش فرم وب در مرورگر ، انتخاب نمائید.

ایجاد Style تودرتو
در صورتیکه به تعاریف Style در Style sheet پیش فرض ، ( فایل Styles.css ) نگاهی داشته باشیم ، متوجه خواهیم شد که برخی تعاریف style ، چندین نام عنصر را شامل می شوند . تعاریف فوق  ، فرمت عناصر تودرتو را  مشخص می نماید. Style زیر ، نوع های متفاوتی از Bullet را تعریف می نماید( nested) .

Nested Style

UL  LI {        list-style-type : square ;       } UL LI LI {         list-style-type : disc ;        } UL LI LI {        list-style-type : circle ;       }

بمنظور ایجاد Style های تودرتو ، می توان با استفاده از جعبه محاوره ای Add Style Rule ، چندین  آیتم را به ساختار سلسله مراتبی Style rule اضافه نمود.

تغییر Style Sheet در زمان اجراء
همانگونه که قبلا" اشاره گردید ، می توان چندین Style sheet را تعریف تا  امکان  استفاده از آنان  بصورت پویا و با توجه به شرایط موجود در برنامه در اخیتار کاربر قرارداده شود. ( مشاهده فرم وب ، نسخه چاپی فرم وب  ، ارائه نسخه بزرگتر فرم وب  و ... ) . بمنظور سوئیچ نمودن اتوماتیک بین Style Sheet ها ، می توان از خصلت media استفاده نمود. خصلت فوق ، Style sheet  مورد نظر را در ارتباط با  چاپ  و یا  نمایش بر روی نمایشگر ، مشخص می نماید. کد زیر ، نحوه  استفاده از دو style را بمنظور مشاهده فرم وب بر روی نمایشگر و یا چاپ آن،  نشان می دهد :

Two style sheets for one web form

<LINK REL="stylesheet" TYPE="text/css" HREF="styles.css" media="screen" > <LINK REL="stylesheet" TYPE="text/css" HREF="print.css"    media="print" >

بمنظور سوئیچ نمودن بین Style sheet در زمان اجراء ، یک اسکریپت سمت سرویس گیرنده را نوشته تا تغییر لازم  در عنصر href  مربوط به لینک style sheet را ایجاد نماید . کد زیر ، یک فرم وب را ایجاد نموده  که بین style sheet های Style1.css و Style2.css ، سوئیچ می نماید ( زمانیکه کاربر بر روی لینک موجود کلیک می نماید ) .

Changing style sheets at run time

<HTML> <HEAD id=myhead> <title> ChangeSheets </title> <LINK ID="ScreenStyle" REL="stylesheet" TYPE="text/css" HREF="Style1.css"> <Script language="vbscript">     Sub SwitchSheets( )          if document.all("screenstyle").GetAttribute("HREF") = "Style1.css" then                   document.all("ScreenStyle").SetAttribute "HREF" , "Style2.css" , 0          else                   document.all("ScreenStyle").SetAttribute "HREF" , "Style1.css" , 0    End Sub </Script> </HEAD>      <body>            <form id="form1" method="post" runat="server">                  <h2> Sample Styles </h2>                   <p> Sample Paragraph </p>                   <p><a onclick="switchsheets" href="#"> Click here                   </a> to switch between sheets. </p>             </form>    </body> </HTML>

فریمورک دات نت

فریمورک دات نت ماکروسافت ، تحولات عمده ای را دررابطه با ایجاد و اجرای برنامه های مبتنی بر وب ایجاد نموده است . ASP.NET  یکی از تکنولوژی های متعددی است که بهمراه فریمورک دات نت ، ارائه شده است . در این مقاله با مفاهیم اولیه فریمورک دات نت ، آشنا می شویم .

فریمورک دات نت
دات نت ، یک مدل پیاده سازی نرم افزار است که توسط ماکروسافت ارائه و مهمترین دستاورد آن ، پیاده سازی نرم افزارهای  مستقل از پلات فرم و نوع دستگاه  ، با قابلیت دستیابی  به داده ها از طریق اینترنت ، می باشد . فریمورک دات نت ، زیر ساخت دات نت را ایجاد می نماید.

دات نت پلات فرم چیست ؟
دات نت بر اساس یک معماری "باز" ، شکل یافته و پلات فرمی است که می تواند برای ایجاد و اجرای نسل جدیدی از برنامه های وب و ویندوز استفاده گردد . هدف از پلات فرم دات نت ، تسهیل در پیاده سازی نرم افزارهای وب بوده و از تکنولوژی های اساسی زیر تشکیل شده است :

• فریمورک دات نت

• سرویس دهندگان  دات نت

• سرویس های لازم بمنظور ایجاد بلاک

• ویژوال استودیو دات نت

در پلات فرم دات نت ، سرویس گیرندگان ، سرویس دهندگان و سرویس ها  ، دارای جایگاهی  مهم  بوده و می توان به موارد زیر در رابطه با آن اشاره داشت :

• یک مدل برنامه نویسی است  که امکان پیاده سازی سرویس های وب XML و برنامه ها را در اختیار پیاده کنندگان نرم افزار قرار می دهد .

• مجموعه ای از سرویس های ایجاد بلاک که متکی بر مجموعه ای از سرویس های وب بوده و باعث انتقال کنترل داده کاربر از برنامه ها برای کاربران می شوند.مثلا" Passport ماکروسافت ، یک عنصر اساسی از دات نت بوده  که امکان یکپارچگی برنامه ها را بسادگی فراهم می نماید .

• مجموعه ای از سرویس دهندگان نظیر ویندوز 2000 ، SQL Server ، سرویس دهنده Biztalk  که باعث ارتباط ، اجراء ،  انجام عملیات و مدیریت سرویس های وب XML و برنامه ها می گردد .

• نرم افزار سرویس گیرنده ، نظیر ویندوز XP ، که به پِیاده کنندگان کمک می نماید تجارب مفید و جامع خود را به مجموعه ای از دستگاهها، تعمیم نمایند. 

• ابزارهائی نظیر ویژوال استودیو دات نت ، که می توان از آنان بمنظور پیاده سازی سرویس های وب ، برنامه های ویندوز و وب استفاده کرد .

فریمورک دات نت چیست ؟
فریمورک دات نت ، فونداسیون لازم بمنظور ایجاد و اجرای برنامه ها و سرویس های وب XML را ارائه می نماید. ماهیت یکسان ( یکدست )   فریمورک دات نت ، امکان ارتباط  تمامی برنامه ها( برنامه های ویندوز ، وب ، سرویس های وب XML )   را از طریق  یک مجموعه از  ابزارها  و کدهای نوشته  ، فراهم می نماید.  فریمورک دات نت شامل موارد زیر است :

• CLR)Common Language Runtime) یا همان Runtime .
  Runtime ، مسئولیت رسیدگی به سرویس ها را برعهده داشته و شامل یکپارچگی زبانها ، امنیت و مدیریت حافظه است . در زمان پیاده سازی ، Runtime ویژگی های لازم و مورد نیازرا با هدف تسهیل در پیاده سازی، ارائه می نماید .

• کتابخانه های کلاس (Class - Libraries )
  کنابخانه های کلاس ، امکان استفاده مجدد از کدها برای اکثر عملیات متداول نظیر دستیابی به داده ها ، پیاده سازی سرویس های وب XML ، فرم های وب و یا ویندوز را فراهم می نماید .

دات نت باعث حل چه مشکلاتی شده است  ؟
فریمورک دات نت ، باعث برطرف شدن مسائل و محدودیت های متعدد  در رابطه با پیاده سازی برنامه های وب از منظر پیاده کنددگان نرم افزار شده است .در این راستا ، به پتانسیل های اینترنت بمنظور برخورد با مسائل و محدودیت های موجود ، بخوبی توجه شده است .با ابداع یک شبکه بزرگ ( اینترنت ) بمنظور اشتراک اطلاعات ، صرفا" برنامه های بسیار اندکی قادر به اجراء و فعالیت بر روی بیش از یک سرویس گیرنده بوده و تعامل اطلاعاتی بین برنامه ها نیز وضعیتی مشابه داشت .محدودیت های فوق ، باعث بروز دو مسئله  مهم در رابطه با پیاده سازی نرم افزار می گردد که می بایست بدرستی با آنان برخورد گردد:

• پیاده کنندگان ، مجبور به پیاده سازی نرم افزارهای خود در یک میدان محدود می باشند .
• پیاده کنندگان ، زمان زیادی  را بمظور نوشتن برنامه ها بمنظور کار با پلات فرم و سرویس گیرنده گان متفاوت ،  صرف می نمایند ( این زمان می بایست صرف آفرینش برنامه های جدید گردد).

فریمورک دات نت ، با ارائه یک Runtim که مستقل از نوع  زبان و پلات فرم است ، بر محدودیت های فوق غلبه نموده است.Runtime  فوق،  مستقل از زبان و پلات فرم بوده  واز استانداردهای  XML ، بمنظور نیل به اهداف مورد نظر خود استفاده می نماید. با توجه به عدم وابستگی دات نت به یک زبان خاص ، پیاده کنندگان نرم افزار می توانند از گزینه های متعددی در این زمینه  استفاده  نمایند. امکان اجرای  برنامه های تولید شده ، بر روی سرویس گیرندگانی که دات نت را حمایت می نمایند ، وجود خواهد داشت .Runtime ،اغلب زیرساخت های برنامه ها را کنترل می نماید ،  بنابراین پیاده کنندگان ، ضرورتی به صرف زمان لازم بمنظور ایجاد زیرساخت های مورد نیار خود نداشته و در مقابل می توانند زمان خود را صرف  تمرکز  بر روی منطق برنامه ها ، نمایند .
سرویس های وب XML ، از XML بمنظور ارسال داده استفاده می نمایند . بدین ترتیب ، سرویس گیرندگانی که دارای پتانسیل لازم  در این خصوص می باشند ، قادر به  دریافت داده های مبتنی بر XML ، خواهند بود.  XML ، استانداردی فراگیر و مورد پذیرش تمامی محیط های پیاده سازی  است. اغلب سرویس گیرندگان مدرن، نظیر سیستم های عامل کامپیوتر ، تلفن های سلولی ، دستگاههای PDA ، کنسول های بازی ، قادر به دریافت داده های مبتنی بر  XML ، می باشند .

اجزای فریمورک دات نت
فریمورک دات نت ، فونداسیون لازم بمنظور ایجاد برنامه های مبتنی بر دات نت  را در زمان ترجمه و اجراء ، فراهم و دارای عناصر متفاوتی بمنظور اجرای برنامه های مبتنی بر دات نت است :

• زیربناء پلات فرم . فریمورک دات نت،  می بایست بر روی یک سیستم عامل اجراء گردد . در حال حاضر، امکان اجرای  فریمورک دات نت بر روی سیستم های عامل 32 بیتی ویندوز نظیر 2000 , XP  ، وجود دارد. در آینده ، امکان اجرای فریمورک دات نت بر روی سایر پلات فرم ها نیز میسر خواهد شد .

• سرویس های کاربردی و خدماتی . زمانیکه برنامه های کاربردی  نظیر Component Server,Message Queuing   ,IIS  ، بر روی ویندوز 2000 ، اجراء می گردند امکان استفاده از آنان برای پیاده کنندگان وجود خواهد داشت . فریمورک دات نت ، برنامه های فوق را از طریق کلاس های موجود در کتابخانه کلاس دات نت ، تحت تاثیر موثر خود قرار خواهد داد .

• Net Class library . کتابخانه کلاس فریمورک دات نت ، زمینه استفاده از امکانات و ویژگی های Runtime  را فراهم و باعث تسهیل در پیاده سازی برنامه های مبتنی بر دات نت می گردد . در این راستا ، پیاده کنندگان  می توانند با ایجاد توابعی از کلاس های موردنظر خود ، کلاس ها را توسعه نمایند .کتابخانه های کلاس فریمورک دات نت ، فریمورک دات نت را پیاده سازی می نماید . تمامی برنامه ها  ( برنامه های  وب ، ویندوز و سرویس های وب XML ) از کتابخانه کلاس های فریمورک دات نت یکسان استفاده نموده  که در namespace نگهداری می گردند. تمامی زبانهای مبتنی بر دات نت نیز به کتابخانه یکسانی دستیابی دارند .

• CLR)Common Language Runtime ) . تکنولوژی  CLR ، باعث تسهیل در پیاده سازی برنامه ها از طریق ارائه یک محیط اجرائی ایمن  ، حمایت از چندین زبان و تسهیل در بکارگیری برنامه ها می گردد . محیط CLR ، همچنین بعنوان یک محیط مدیریت یافته ، عملیات و سرویس های خاصی  نظیر Garbage Collection و امنیت را  بصورت اتوماتیک، انجام خواهد داد .

• ADO.NET . تکنولوژی ADO.NET ، نسل جدیدی از تکنولوژی ADO بوده و  امکانات حمایتی لازم در رابطه با مدل برنامه نویسی غیرمتصل را ارائه  می نماید. تکنولوژی فوق ، امکانات حمایتی متعددی را نیز در رابطه  با XML ، ارائه می نماید .

• ASP.NET . تکنولوژی ASP.NET ، یک چارچوب  برنامه نویسی است که بر اساس CLR ، ایجاد می گردد . ASP.NET می تواند بر روی یک سرویس دهنده استفاده  و بکمک آن می توان برنامه های  مبتنی بر وب قدرتمندی را ایجاد کرد . فرم های وب ASP.NET ، یک روش ساده و درعین حال قدرتمند بمنظور ایجاد رابط های کاربر پویا می باشد .

• سرویس های وب XML . سرویس های وب XML ، عناصر مبتنی بر وبی بوده  که قادر به اشتراک برنامه ها در اینترنت و یا اینترانت می باشند . فریمورک دات نت،  ابزارها و کلاس های لازم برای ایجاد ، تست و توزیع سرویس های وب XML را ارائه می نماید.

• User Interfacses . فریمورک دات نت سه نوع UI را حمایت می نماید:
  فرم های وب که بهمراه ASP.NET و HTTP کار می نمایند .
  فرم های ویندوز که بر روی کامپیوتر های سرویس گیرنده Win32 اجراء می شوند .
  کنسول دستور ( خط دستور )

• زبان ها ، هر زبانی که استانداردهای  CLS)Common Language Specification )  را رعایت نماید ، قادر به اجراء توسط   CLR خواهد بود. در فریمورک دات نت ، ماکروسافت حمایت های لازم در رابطه با زبانهائی نظیر VB.NET , Visual C++ ,VB.NET , C#,Jscript.NET را ارائه نموده است .

مزایای استفاده از فریمورک دات نت
در آغاز پیاده سازی برنامه های مبتنی بر ویندوز ، تمامی برنامه های نوشته شده بمنظور استفاده از  API ، از C و یا ++C استفاده می کردند . با مطرح شدن  ویژوال بیسیک و سپس اینترنت ، پیاده کنندگان مجبور به  سفارشی نمودن ( پیاده سازی نسخه هائی خاص )  برنامه های  C++  ،  C،  .برنامه های ویژوال بیسیک و یا ASP  بودند .با استفاده از فریمورک دات نت ، می توان با اتکاء به مهارت های موجود ، اقدام به آفرینش هر نوع نرم افزاری کرد . انتخاب  فریمورک دات نت بمنظور پیاده سازی برنامه ها ، مزایای زیر را بدنبال خواهد داشت :

• مبتنی بر استانداردهای وب . فریمورک دات نت،  بطور کامل تکنولوژی های موجود در اینترنت نظیر : HTML , HTTP,SOAP,XSLT,XPath و سایر استانداردها را حمایت می نماید.

•  طراحی مبتنی بر یک مدل یکسان . از پتانسیل های  یک کلاس دات نت ، می توان در هر یک از زبانهای حمایت شده در دات نت و یا مدل برنامه نویسی ، بخوبی استفاده کرد . بنابراین می توان ، بخش هائی از کدهای نوشته شده  را  در برنامه های متعدد استفاده کرد (برنامه های ویندوز، وب ، سرویس های وب XML ) .

• پیاده کنندگان بسادگی قادر به استفاده از آن می باشند. در فریمورک دات نت ، کد ، بصورت Namespace  های  سلسله مراتبی و کلاس ها ، سازماندهی می گردد . فریمورک دات نت یک Common Type   System)CTS)  را بعنوان سیستم نوع یکسان ، ارائه نموده که  توسط هر زبان سازگاز با دات نت، قابل استفاده  خواهد بود .در سیستم فوق ، تمامی عناصر  زبانها بصورت شی می باشند. این اشیاء قادر به استفاده توسط هر برنامه مبتنی بر دات نت و نوشته شده توسط هر زبان مبتنی بر دا ت نت ، خواهند بود .

• کلاس های توسعه پذیر . ماهیت سلسله مراتبی فریمورک دات نت،  برای پیاده کنندگان مخفی نخواهد بود .در این راستا می توان به کلا س ها دستیابی و آنها را توسعه داد( مگر اینکه آنها حفاظت شده  باشند ). در این زمینه امکان پیاده سازی توارث از نوع Cross - Language  ، نیز وجود خواهد داشت .