برترین مقالات کامپیوتر

برترین مقالات کامپیوتر

برترین مقالات کامپیوتر

برترین مقالات کامپیوتر

XSLT چیست ؟ ( بخش اول )

XSLT، از کلمات eXtensible Stylesheet Language :Transformation اقتباس و زبانی برای تبدیل یک سند XML به نوع دیگر است . تکنولوژی فوق توسط کنسرسیوم وب با هدف اولیه تبدیل یک سند XML به نوع دیگر، طراحی شده است . XSLT ، دارای قابلیت های بمراتب بیشتری بمنظور تبدیل یک سند XML به HTML و سایر فرمت های مبتنی بر متن است . بدین ترتیب می توان تعریف کامل تری در رابطه با تکنولوژی فوق را بصورت زیر ارائه داد :

تعریف XSLT

XSLT ، زبانی بمنظور تبدیل ساختار یک سند XML است .

جرا سندهای XML نیازمند تبدیل می باشند ؟
XML ، روشی ساده و استاندارد بمنظور مبادله داده های ساختیافته بین برنامه های متفاوت کامپیوتر است . بخشی از موفقیت XML جهت نیل به خواسته فوق ، به نحوه نوشتن و خواندن این نوع فایل ها بر می گردد . با استفاده از یک ادیتور متنی می توان بسادگی و بسرعت اقدام به نوشتن یک سند XML ،خواندن و اعمال تغییرات در آنان نمود. فراموش نکنیم که مهمترین هدف XML ، ارتباط بین سیتستم های متفاوت نرم افزاری بوده و در این راستا به دو نیاز حیاتی بخوبی جواب داده است :
تفکیک داده از نمایش ( ارائه ) . نیاز به تفکیک اطلاعات از جزئیات نمایش بر روی یک دستگاه خاص همواره مورد نظر طراحان و پیاده کنندگان بوده است . خواسته فوق ، بموازات رشد دستگاههای مبتنی بر اینترنت به یک ضرورت حیاتی تبدیل شده است . سازمان ها و موسسات ارائه دهنده اطلاعات باارزش ، تمایل به عرضه اطلاعات خود بر روی مرورگرهای وب و سایر دستگاهها نظیر تلویزیون و یا تلفن های مبتنی بر WAP را دارند . بدین ترتیب دامنه استفاده از اطلاعات صرفا" به مرورگرهای وب محدوده نبوده و دستگاههای متفاوت مبتنی بر تکنولوژی اینترنت را شامل می گردد .
ارسال داده بین برنامه ها . ارسال اطلاعات از سازمانی به سازمان دیگر بدون در گیر شدن در جزئیات ، همواره از آرزوهای بزرگ طراحان و پیاده کنندگان سیستم های نرم افزاری بوده است .

دو خواسته فوق هیچگونه تعارضی با یکدیگر ندارند ، مثلا" یک لیست قیمت کالا را می توان بر روی صفحه ، نمایش و در همان زمان از آن بعنوان ورودی در سایر برنامه ها استفاده کرد . یکی دیگر از مزایای اساسی XML ، یکپارچگی بین دنیای سندها و داده ها است . بدین ترتیب می توان از یک روش خاص بمنظور عرضه ساختار داده ها ( صرفنظر از اینکه اطلاعات توسط انسان و یا ماشین استفاده می گردد) ، بهره گرفت . صرفنظر از اینکه داده های XML سرانجام توسط انسان و یا یک برنامه نرم افزاری دیگر استفاده می گردند ، به این نکته مهم می بایست اشاره گردد که بندرت داده ها به همان صورت که دریافت می گردند، استفاده خواهند شد. در این راستا لازم است که داده ها در ابتدا به یک فرمت دیگر تبدیل گردند . تبدیل XML به Html ، متداولترین کاربرد استفاده از XSLT است . پس از تبدیل داده ها به فرمت Html ، امکان نمایش آنها در هر مرورگری فراهم خواهد شد . بنابراین جایگاه "تبدیل " در رابطه با ارائه و نمایش داده ها ، به تغییر فرمت سندهای XML به سایر فرمت های متداول نظیر Html برمی گردد .XSLT در این رابطه بخوبی پاسخگو بوده و با استفاده از قوانین موجود قادر به تبدیل نوع یک سند به نوع دیگر با توجه به نیازهای مربوطه خواهد بود .

بمنظور ارسال اطلاعات بین برنامه های متفاوت، می بایست قادر به تبدیل داده ها از مدل استفاده شده توسط یک برنامه به مدل استفاده شده توسط برنامه دیگر باشیم . بمنظور تامین اطلاعات مورد نیاز یک برنامه ،از فرمت های متفاوت استفاده می گردد . یک فایل حاوی داده های جداشده توسط ویرگول ، یک اسکریپت SQL ، یک پیام HTTP و یا مجموعه ای از توابع مربوط به یک اینترفیس خاص برنامه نویسی ، نمونه هائی در این زمینه می باشند . بموازات رشد تجارت الکترونیکی مبتنی بر XML ، نقش XSLT در تبدیل داده ها بین برنامه ها ی متفاوت ، بسیار حائز اهمیت شده است .در این راستا استانداردهای متعددی وجود دارد . مثلا" در صنعت روزنامه نگاری از یک فرمت خاص برای مبادله اطلاعات، نسبت به صنعت تلویزیون استفاده می گردد .در برخی حالات دیگر ممکن است ، تمایل به استخراج یک آدرس خاص از یک لیست ثبت سفارش و الحاق آن به لیست صورتحساب را داشته باشیم . بهرحال ، استخراج و ترکیب داده ها از یک مجموعه اسناد XML و ایجاد اطلاعات مورد نیاز برای سایر اسناد XML ، یک ضرورت بوده و XSLT در این راستا ابزاری مناسب است .

XSLT چگونه یک سند XML را تبدیل می نماید ؟
برای تبدیل یک سند XML و ایجاد خروجی مورد نظر، دو مرحله متفاوت را می بایست دنبال نمود :

*

اولین مرحله ، شامل یک تبدیل ساختاری است . در این حالت داده ها از ساختار استفاده شده در یک سند XML ، به ساختاری دیگر که تامین کننده خروجی مورد نیاز است ، تبدیل خواهند شد .
*

دومین مرحله، ایجاد فرمت مورد نیاز است . ساختار جدید به فرمت مورد نظر نظیر Html و یا PDF تبدیل و در خروجی نمایش داده خواهد شد .

در رابطه با دومین مرحله ، در بخش قبل موارد لازم بیان گردید : ساختمان داده ئی که از اولین مرحله بدست می آید، می تواند بعنوان یک HTML ، یک فایل متن و یا یک سند XML دیگر در خروجی ارائه گردد . خروجی Html ، امکان نمایش مستقیم اطلاعات در یک مرورگر و یا تغذیه به یک برنامه پیشرفته واژه پرداز را دارا است . خروجی مبتنی بر متن ، امکان فرمت دهی داده ها را با یک روش قابل قبول بمنظور استفاده توسط سایر برنامه ها فراهم می نماید . با تبدیل یک سند XML به نوع دیگر که خود نیز از نوع XML خواهد بود ، امکان استفاده مستقیم آن برای سایر برنامه هائی که قادر به دریافت داده های خود بصورت XML می باشند ، فراهم می گردد . مثلا" یک تبدیل کننده XSLT ، ممکن است میزان فروش ماهیانه را بعنوان یک سند XML اخذ و یک منحنی هیستوگرام را بصورت XML در خروجی ایجاد نماید .

در مرحله اول ( تبدیل ) ، عملیات لازم در خصوص ایجاد خروجی با فرمت مناسب انجام خواهد شد . در مرحله فوق عملیاتی نظیر : انتخاب داده ، گردآوری و گروه بندی داده ها ، مرتب سازی داده ها و انجام عملیات محاسباتی ( نظیر تبدیل اینچ به سانتیمتر ) صورت می پذیرد. نحوه انجام عملیات فوق به چه صورت است ؟ قبل از عرضه XSLT ، امکان پردازش سندهای XML ، صرفا" از طریق نوشتن یک برنامه خاص میسر بود . برنامه ها با استفاده از یک رابط برنامه نویسی (API) ، پارسر را فراخوانده تا امکان اخذ اطلاعات دررابطه با سند و یا انجام عملیات مورد نظر فراهم گردد . در این راستا از دو رابط برنامه نویسی استفاده می گردد : SAX)Simple API for XML ) و DOM)Document object Model) .

رابط برنامه نویسی SAX ، یک اینترفیس مبتنی بر رویداد بوده که پارسر در رابطه با هر یک از بخش های موجود در سند ، اطلاعات لازم را در اختیار برنامه متقاضی قرارخواهد داد. در صورتیکه از رابط برنامه نویسی DOM استفاده گردد، پارسر از طریق ایجاد یک ساختار شبه درختی در حافظه ، امکان ارتباط با آن را پیدا می نماید . در ادامه ، با نوشتن یک برنامه خاص ( مثلا" با استفاده از زبانهای برنامه نویسی نظیر VB ، جاوا ) امکان ارتباط با درخت بوجود می آمد . در مدل فوق ، برای پردازش هر نوع سند XML ، لازم است که یک برنامه خاص و اختصاصی نوشته شده تا با دنبال نمودن مراحل مورد نظر، عملیات لازم در رابطه با یک سند XML صورت پذیرد.

چگونه می توان از XSLT بمنظور تبدیل یک سند XML در مقابل نوشتن برنامه های اختصاصی استفاده کرد ؟ طراحی XSLT ، مبتنی بر این واقعیت بوده است که این نوع برنامه ها بسیار مشابه هم بوده و می توان بمنظور تشریح عملکرد مربوطه ، از یک زبان تعریفی سطح بالا ( در مقابل نوشتن هر یک از برنامه ها توسط زبانهائی نظیر VB و یا جاوا) استفاده کرد . تبدیلات انجام شده ، از مجموعه ای قوانین نشات خواهد گرفت . قوانین فوق ،نحوه ایجاد خروجی را در صورت وجود یک الگوی خاص در سند ، مشخص می نمایند . زبان فوق تعریفی بوده و تبدیل مورد نیاز تشریح می گردد ( در مقابل ارائه دنباله ای از دستورالعمل های رویه ای برای عملیات تبدیل) . XSLT ، تبدیل مورد نیاز را تشریح و در ادامه با تاکید بر نقش پردازنده XSL ، مناسبترین و کارآمدترین روش برای عملیات انتخاب می گردد .

XSLT ، همچنان بر نقش پارسرها تاکید ( پارسر سازگار با DOM و یا پارسر سازگار با SAX) ، و از آن برای تبدیل یک سند XML به یک ساختار درختی استفاده می نماید . در حقیقت ، پردازش برروی یک سند XML توسط XSLT ، از طریق ساختار درختی ارائه شده از سند ، محقق می گردد . در DOM ، هر آیتم در یک سند XML ( المان ها ،خصلت ها ، دستورالعمل های پردازش ) ، بعنوان یک گره در نظر گرفته می شود . با بکارگیری XSLT ، مجهز به یک زبان برنامه نویسی سطح بالا شده که قادر به حرکت در طول درخت و گره های موجود ، انتخاب گره ها و انجام عملیات پیچیده پردازش برروی گره ها ، خواهیم بود. مدل درخت XSLT ، در برخی مفاهیم مشابه DOM بوده ولی دقیقا" مشابه آن نیست .

مقایسه XSLT و SQL
در یک بانک اطلاعاتی رابطه ای ، داده ها شامل مجموعه ای از جداول می باشند . داده ها در فایل هائی تخت با فرمت های مورد نظر ذخیره می گردند. قدرت یک بانک اطلاعاتی رابطه ای از ساختمان داده آن نبوده و به زبانی که قادر به پردازش داده ها است(SQL) ، وابسته است . در روشی مشابه، XML ، صرفا" یک ساختمان داده مناسب از اطلاعات را تعریف و با استفاده از یک زبان سطح بالا می توان عملیات دلخواه در رابطه با ساختمان داده را انجام داد (XSLT) .
SQL و XSLT دو زبان کاملا" متفاوت نسبت بیکدیگر می باشند .در حالتی خاص ، می توان این ادعا را داشت که آنان دارای شباهت هائی در برخی موارد عملیاتی هستند. مثلا" بمنظور پردازش داده های موجود در یک بانک اطلاعاتی رابطه ای و یا یک سند XML ، زبان پردازش می بایست مبتنی بر یک گرامر مشخص باشد . در SQL از عبارت SELECT و در XSLT از عبارات XPath استفاده می گردد .

زبان عبارات XPath ، یکی از بخش های اساسی XSLT بوده که توسط کنسرسیوم وب استاندارد شده است . امکان استفاده از XPath مستقل از XSLT نیز وجود دارد . گرامر XPath ، امکان بازیابی گره های خاصی را از یک سند XML فراهم می نماید . بدین منظور ممکن است از طریق مسیری در سند XML و یا از طریق فهرستی که گره ها در آن قرار خواهند گرفت ، این امر تحقق یابد . با استفاده از XPath ، امکان دستیابی به گره هائی خاص فراهم و در ادامه با استفاده از XSLT امکان اخذ نتایج مورد نظر بوجود می آید . ( اجراء پرس وجوی لازم )

XSLT و SQL دارای شباهت های دیگری نیزمی باشند . هر دو زبان ، دارای یک ویژگی مهم با نام closure می باشند. ویژگی فوق، بدین مفهوم است که خروجی ، دارای ساختمان داده مشابه ورودی است . مثلا" SQL خروجی خود را بصورت یک جدول و XSLT بصورت یک درخت ارائه خواهد داد . بدین ترتیب می توان خروجی یک عملیات را بعنوان ورودی در اختیار عملیات بعدی قرار داد. در SQL این عملیات با استفاده از تعریف view و یا Subquery و در XSLT با ارسال داده از طریق مجموعه ای stylesheet انجام می گیرد .

در دنیای واقعی وچود XSLT و SQL ضرورت داشته و ارتباطات متعدددی بین آنها وجود خواهد داشت . داده ها عموما" در بانک های اطلاعاتی رابطه ای ذخیره و با فرمت XML بین سیستم های متنوع ارسال خواهند شد. مدل های داده در هر یک از سیستم های فوق با یکدیگر متفاوت بوده و XSLT قادر به ایفای نقشی حساس در رابطه با تبدیل مدل های متفاوت داده است . تولیدکنندگان متفاوت بانک های اطلاعاتی در تلاش برای ارائه محصول خود بگونه ای هستند که امکان ارتباط XML و SQL را فراهم نماید . SQL Server 2000 امکان استفاده از پرس و جو های مبتنی بر XPath را حمایت می نماید.

پردازنده XSLT
مهمترین رسالت پردازنده XSLT ، بکارگیری یک XML stylesheet در رابطه با یک سند XML و ایجاد( تولید ) خروجی مناسب است . لازم به یادآوری است که هر یک از موارد اشاره شده ، بمنزله یک برنامه XML بوده و بدیهی است که ساختار هر یک از آنها یک درخت باشد . عملکرد پردازنده XSLT وابسته به وجود درخت های فوق است. پردازنده های متعددی در رابطه با XSLT نظیر Saxon, xt, MSXML3 وجود دارد . پردازنده های فوق را می توان بصورت رایگان تهیه نمود .

پردازنده saxon ، قادر به تبدیل سند XML به سایر مدل های دیگر است ( یک سند Html) . برای استفاده از برنامه فوق،می بایست برنامه Instan Saxon را از آدرس http://users.iclway.co.uk/mhkay/saxon/instant.html دریافت و بر روی سیستم نصب کرد . برنامه فوق به زبان جاوا نوشته شده و می توان آن را مستقیما" از طریق خط دستور اجراء نمود ( ضرورتی به داشتن مرورگرهای وب و یا سرویس دهنده وب نخواهد بود ) . مرورگرها و سرویس دهندگان وب در این حالت با سند تبدیل یافته سروکار خواهند داشت .

xt ، یکی دیگر از پردازنده های XSLT است . برنامه فوق با زبان جاوا نوشته شده و امکان اجرای آن از طریق خط دستور وجود دارد . برای دریافت پردازنده فوق می توان به آدرس http://www.jclark.com/xml/xt.html مراجعه نمود. پردازنده فوق همانند saxon ، قادر به فعالیت با پارسر های مبتنی بر SAX می باشد .

امکان اجرای XSLT stylesheet بهمراه مرورگر IE نیز وجود دارد . بدین منظور می بایست نسخه پنج مرورگر فوق و آخرین نسخه پردازنده MSXML مربوط به شرکت ماکروسافت ، بر روی سیستم نصب گردند. برای دریافت آخرین نسخه پردازنده فوق می توان به آدرس www.microsoft.com/xml مراجعه کرد .

مثال : در ادامه به بررسی مثالی خواهیم پرداخت که نحوه استفاده از XSLT بمنظور تبدیل یک سند ساده XML را نشان خواهد داد . فرض کنید ، یک سند ساده XML مطابق زیر را داشته باشیم :

یک سند ساده XML


Hello, world!

خروجی مورد نظر سند XML یک فایل Html بصورت زیر خواهد بود .

خروجی Html



Today's greeting


Hello, world!





XSLT زیر بمنظور تبدیل سند XML و ایجاد خروجی Html استفاده می گردد .

XSLT بمنظور تبدیل سند XML و ایجاد خروجی Html






Today's greeting








اجرای StyleSheet
برای اجرای stylesheet با استفاده از سه پردازنده اشاره شده در بخش قبل ، مراحل زیر را می بایست دنبال کرد.

استفاده از پردازنده saxon .بمنظور اجرای Stylesheet فوق با استفاده از پردازنده saxon ، عملیات زیر را می بایست انجام داد :

*

دریافت برنامه پردازنده ( آدرس مربوطه در بخش قبل اشاره گردید )
*

نصب برنامه saxon.exe در یک فولدر مناسب
*

با استفاده از برنامه notepad دو فایل اشاره شده را در فایل هائی با نام hello.xml و hello.xsl ذخیره نمائید.
*

خط دستور DOS را فعال نمائید .(start|programs|MSDOS prompt)
*

دستور saxon hello.xml hello.xsl را در خط دستور تایپ نمائید .
*

خروجی html بر روی صفحه نمایش داده خواهد شد .

در صورتیکه قصد مشاهده خروجی را در مرورگر داشته باشید ، خروجی خط دستور را در یک فایل Html بصورت زیر ذخیره نمائید .

Saxon hello.xml hello.xsl > hello.html

استفاده از پردازنده xt . برای اجرای پردازنده xt ، از روشی مشابه saxon استفاده شده با این تفاوت که در عوض استفاده از برنامه saxon از برنامه xt استفاده می گردد .

استفاده از پردازنده MSXML . بمنظور اجرای stylesheet بهمراه مرورگر IE ، می بایست تغییرات اندکی در سند XML بمنظور مراجعه به stylesheet ایجاد گردد :



Hello, world!

در ادامه می توان فایل hello.xml را در مرورگر IE ، فعال و مشاهده نمود . مرورگر فوق ، سند XML را خوانده و از وجود یک stylesheet آگاه می گردد . در ادامه stylesheet مربوطه فعال و بمنظور تبدیل سند XML و ایجاد خروجی Html ، آن را اجراء می نماید . در صورتیکه بر روی صفحه نمایشگر عبارت hello,world نمایش داده نشود و صرفا" سند XML مشاهده گردد، علت عدم استفاده از آخرین نسخه MSXML بهمراه مرورگر بوده و می بایست آخرین نسخه را از آدرس اشاره شده دریافت و بر روی سیستم نصب نمود .

تشریح نحوه عملکرد XSLT در رابطه با مثال فوق
اولین خط فایل stylesheet ، شامل دستور زیر است :



دستور فوق، اعلام می نماید که یک XSLT stylesheet ، خود بعنوان یک سند XML است . برای encoding کاراکترها ،می توان از استانداردهای متعدد موجود منجمله utf-8 استفاده کرد .
در ادامه با خط زیر مواجه می گردیم :



خط فوق، عنوان استاندارد XSLT است . یک المان شروع که نوع سند را بعنوان یک stylesheet معرفی می نماید . خصلت xmlns:xsl تعریف یک namespace بوده که مشخص می نماید پیشوند xsl در ادامه بمنظور مراجعه به المان های تعریف شده ( استاندارد کنسرسیوم وب XSLT ) ، استفاده خواهد شد .
در ادامه با خط زیر مواجه می شویم :



المان ، یک قانون تمپلیت را تعریف که بر اساس آن نحوه برخورد با بخش های خاص سند مبداء در هنگام پردازش، تبین می گردد . خصلت "/" مشخص می نماید که قانون فوق از ابتدای سند مبداء اعمال خواهد شد . در حقیقت، عبارت فوق یک عبارت مبتنی بر XPath بوده و المان ریشه سند XML را مشخص می نماید . یک سند XML دارای یک ساختار سلسله مراتبی بوده و همانند یونیکس که از "/" برای مشخص نمودن ریشه استفاده می نماید، XPath نیز از "/" برای مشخص نمودن المان ریشه در یک سند XML استفاده می نماید . در مدل DOM به عنصر فوق " Document object" و در XPath به آن ریشه گفته می شود .
در ادامه با خطوط زیر مواجه می شویم :



Today's greeting






بدنه تمپلیت،نحوه ایجاد خروجی را مشخص می نماید . اکثر بدنه تمپلیت در مثال فوق ، مجموعه ای از المان های Html و متن مورد نظر را که می بایست در فایل خروجی منعکس گردند ، شامل می گردد . در دستورات فوق یک المان خاص با نام وجود داشته که یک دستورالعمل XSLT است( چون از namespace مربوطه با نام xsl استفاده می نماید ) . دستورالعمل فوق ، مقدار یک گره موجود در سند مبداء را در سند خروجی تکثیر می نماید . خصلت SELECT مربوط به المان ، گره ای را که مقدار آن می بایست انتخاب شود را مشخص می نماید . ( تمام المان های که فرزند گره مربوطه می باشند ،انتخاب می گردند ) .
در ادامه با دستور زیر مواجه می گردیم :



برای یک تمپلیت ساده نظیر آنچه در مثال فوق وجود داشت ، می توان برخی از بخش ها را حذف نمود. با توجه به اینکه صرفا" از یک تمپلیت استفاده شده است المان را می توان حذف نمود . در این حالت Stylesheet مربوطه بصورت زیر خواهد بود :

xmlns:xsl="http://www.w3.org/1999/XSL/Transform">

Today's greeting




نسبت دهی داده در فرم های وب

ممنظور نمایش داده در فرم های وب ، می توان کنترل ها را به منابع داده نسبت داد. نسبت دهی داده در فرم های وب با سا یر فرم ها ، نظیر فرم های تحت ویندوز کاملا" متفا وت است . در این مقاله به بررسی فرآیند فوق در فرم های وب و نحوه مشخص نمودن آنا ن برای کنترل ها ی متفاوت خواهیم پرداخت .
ما هیت فقط خواندنی داده ها . نسبت دهی داده در فرم های وب بر این واقعیت استوار است که : دستیابی به داده ها در برنامه های تحت وب، عمدتا" بصورت فقط خواندنی است . در چنین حا لتی ، صفحات متنا وبا" اطلاعاتی را از یک منبع داده ئی ، نمایش خواهند داد.در این نوع برنامه ها به موارد کمتری برخورد می شود که نیاز به نوشتن داده ( در مقایسه با خواندن اطلاعات از یک منبع داده ) در یک بانک اطلاعاتی باشد . موارد زیر نمونه هائی در این زمینه می باشند ( اطلاعات از منابع داده ئی خوانده شده و در اختیار کاربران قرار می گیرند )

*

یک صفحه جستجو که حا وی اطلاعات مربوط به سا یر صفحات و یا محصولات است.اطلاعات نمایش داده شده در صفحه نتا یج ،اغلب بصورت لینک به سا یر صفحات بوده که در چنین حالتی نیاز به ورود اطلاعات از طرف کاربر جهت ذخیره در بانک اطلاعاتی نخواهد بود.
*

یک صفحه که شامل نتایج مسابقات ورزشی و یا گزارش آب و هوا است .
*

یک صفحه که اطلاعات مربوط به بورس و سهام را نشا ن می دهد
*

و سایر موارد مشابه

معماری نسبت دهی داده در فرم های وب ، امکان ویرایش را فراهم نمی کند ، بدین ترتیب می با یست در صورت لزوم ، منطق مورد نطر جهت انجام این کار توسط برنامه نویس نوشته گردد. منطق مربوط به ویرایش فرم های وب ، به عوامل متفا وتی بستگی خواهد داشت :

*

منبع داده چیست ؟
*

آیا داده ها توسط یک Dataset می توانند Cache شوند ؟
*

از چه نوع کنترل ها ئی استفاده می شود؟ ( مثلا" آیا کنترل چندین رکورد را در یک Grid نمایش داده و یا یک رکورد ( مقدار) را در یک TextBox نمایش می دهد؟)
*

قصد استفاده از چه نوع کنترل هائی را بصورت همزمان دارید ؟

نسبت دهی داده در فرم های وب کاملا" انعطاف پذیر بوده و در این راستا می توان هر یک از خصلت های یک کنترل را به یک منبع داده نسبت داد. در روش های قبلی نسبت دهی داده ، معمولا" به خصلت Display داده ئی نسبت داده می گردید. ( مثلا" Text Property مربوط به یک Text box ) . در فرم های وب ، منبع داده می تواند شامل تقریبا" هر نوع اطلاعات قابل دسترس برای صفحات باشد . ( بانک اطلاعاتی ، سند Xml ، یک کنترل و یا پردازش دیگر و یا حتی ما حصل محا سبات انجام شده توسط شما ) . از نسبت دهی داده در موارد زیر می توان استفاده کرد :

*

مقداردهی متن مورد نظر جهت نمایش در کنترل های Textbox,Lable,Button,LinkButton و سایر کنترل ها
*

مقداردهی صفحات مقصد ( HREF ) مربوط به یک Link Control
*

نسبت دادن یک کنترل Checkbox به یک مقدار منطقی ( Boolean) بمنظور تنظیم خودکار وضعیت بررسی شده کنترل
*

مقدار دهی یک فایل گرافیکی به کنترل Image از طریق نسبت دادن صفت ImageURL به ستون مربوطه ای که حاوی نام فایل گرافیکی در بانک اطلاعاتی است .
*

مقدار دهی رنگ ،فونت ،اندازه کنترل ها و ... در مواردیکه می خواهیم رابط کاربری پیاده سازی نمائیم که اطلاعات مربوطه بهمراه مقدار پارامترهای مورد نظر در یک بانک اطلاعاتی ذخیره شده باشند .

کنترل ها ، دو نوع اسا سی نسبت دهی داده را حمایت می نمایند:

*

کنترل های چند رکوردی ، قادر به نمایش یک و یا بیش از یک رکورد داده در هر لحظه می باشند. Repeater ,DataList , DataGrid ، نمونه هائی در این زمینه می باشند.
*

کنترل های تک مقدار ، در هر لحظه قا در به نمایش یک مقدار خواهند بود. اغلب کنترل های سرویس دهنده Html نظیر textbox,Lable,HtmlInputText,HtmlAnchor نمونه هائی از این نوع کنترل ها می باشند.

اغلب کنترل ها امکا ن نسبت دهی خصا یص وصفات به یک مقدار داده ئی را فراهم می کنند.مثلا" کنترل DataList ، قادر به نمایش چندین رکورد در هر لحظه است اما می بایست صفت Backcolor آن را صرفا" به یک داده نسبت داد. فرآیند نسبت دهی داده ، با توجه به نوع استفاده شده ( چند رکورد ، تک مقدار ) دارای عملکردی کاملا" متفاوت با یکدیگر می باشند . برای نمایش چندین رکورد می با یست یک کنترل از نوع چند رکوردی ، را به یک منبع داده که شامل چندین رکورد است نسبت داد ( نظیر بردار ،یک مجموعه ،یک جدول و ...) . برای نسبت دهی یک کنترل تک مقدار ، می بایست مشخص نمود که چه صفتی می بایست نسبت داده شده و چه مقداری را می بایست به آن اختصاص یابد .

مقایسه کنترل های چند رکوردی و تک رکوردی

برخی از کنترل های فرم های وب ، قادر به نمایش چندین رکورد اطلاعاتی در یک لحظه می باشند. کنترل هائی نظیر Repeater,DataList,DataGride,CheckBoxList,RadioButtonList نمونه هائی در این زمینه می باشند . کنترل هائی نظیر Label,Textbox,Checkbox,Hyperlink ، صرفا" در هر لحظه قادر به نمایش یک مقدار ( رکورد) خواهند بود.
برای نسبت دهی داده در رابطه با کنترل های چند رکوردی ، مطابق زیر عمل می شود.
در رابطه با این نوع کنترل ها ، مهم مشخص کردن منبع داده ئی است که می بایست به یکی از خصلت های مربوطه نسبت داده شود . منابع داده ئی می تواند یکی از موارد زیر با شد :

*

Source Data و یا container که شا مل رکوردها ی مورد نظر جهت نسبت دهی به یکی از خصلت های مربوط به کنترل است ، می بایست مشخص گردد .
*

Data Member ، نظیر نا م یک جدول
*

یک فیلد یا ستون خاص برای نمایش ، ویژگی فوق در رابطه با کنترل هائی نظیر ListBox ،HtmlSelect که چندین آیتم اطلاعا تی را نمایش خواهند داد، استفاده می گردد.

کنترل های چند رکوردی را می توان به یک DataSet نسبت داد. علاوه بر امکا ن فوق می توان کنترل هائی از این نوع را به تقریبا" هر نوع ساختما ن داده ئی که اینترفیس IEnumerable را حمایت می کنند، نیز نسبت داد:

▪ ArrayList objects
▪ Collections
▪ Data readers (objects of type OleDbDataReader and SqlDataReader)
▪ DataView objects
▪ DataRow objects
▪ DataTable objects in datasets


کنترل های تک مقدار ، صرفا" قادر به نمایش یک مقدار ( رکورد) در هر لحظه خواهند بود. مثلا" می توان صفت Text مربوط به کنترل TextBox را به یک مقدار داده ئی نسبت داد. برای نسبت دادن مقدار به کنترل هائی از این نوع ،می توان از روش های متعددی بمنظور مشخص نمودن رکورد مورد نظر استفا ده نمود:

*

یک Data View را بگونه ای ایجا د کرد که با بکارگیری فیلتر های مربوطه صرفا" یک رکورد برگردانده شده و در ادامه می توان کنترل مورد نظر را به Data view نسبت داد. عبارت مربوط به نسبت دهی داده به این نوع کنترل ها مطابق زیر است. ا یندکس صفر [0] ، مشخص می نماید که می بایست اولین رکورد موجود در Data View انتخا ب و به کنترل مربوطه نسبت داده شود.

DataBinder.Eval(DataView1, "[0].au_lname")

*

یک DataSet را بگونه ای تکمیل کرد که شامل صرفا" یک رکورد باشد. ( روش فوق یک را هکا ر منا سب جهت استفاد ه از DataSet نخواهد بود )
*

استفاده از دستورات SQL و یا Stored Procedure جهت نسبت دهی مقدار به کنترل مورد نظر

XPath چیست ؟ ( بخش اول )

، بهمراه خود مجموعه ای از سایر تکنولوژی ها را ایجاد کرده است . XSL یکی از مهمترین تکنولوژی های مرتبط با XML بوده که عموما" به سه تکنولوژی دیگر اشاره می نماید :

*

XSLT : زبانی برای تبدیل ساختار یک سند XML
*

XPath : زبانی برای آدرس دهی بخش های متفاوت یک سند XML
*

XSL-FO : زبانی بمنظور فرمت دهی یک سند XML

XPath یکی از تکنولوژی های مرتبط با XML بوده که ارتباط بسیار نزدیکی با XSLT دارد . بنابراین لازم است قبل از آشنائی با XPath ،نگاهی سریع به تکنولوژی XSLT داشته و از این رهگذر جایگاه XPath را تبین نمائیم .XSLT زبانی مبتنی بر قوانین بوده و با سایر زبان های برنامه نویسی تفاوت دارد. XSLT مبتنی بر مجموعه ای از تمپلیت ها است که هر یک بر اساس قوانین تعریف شده شکل واقعی خود را پیدا خواهند کرد .در حقیقت یک تمپلیت با اتکاء بر قوانین تعریف شده، نحوه پردازش سندهای XML را مشخص می نماید.به عبارت دیگر یک Stylesheet ، نحوه ایجاد خروجی مورد نظر در زمان مواجه شدن با یک الگو در سند XML را مشخص می نماید. در XSLT بر اساس مجموعه ای از قوانین، تمپلیت ( تمپلیت ها ) تعریف و در زمان تبدیل یک سند XML از قوانین موجود در XSLT برای یافتن یک الگو در سند XML استفاده می گردد . در صورتیکه الگوی مورد نظر در سند XML پیدا گردد ، واکنش های پیش بینی شده ، انجام و خروجی مورد نظر ایجاد می گردد. یک StyleSheet می تواند نحوه برخورد با یک المان خاص در زمان عملیات تبدیل را مشخص و تعریف نمائید. مثلا" در صورتیکه المانی با نام NAME در سند XML پیدا گردید، می توان واکنش های مورد نظر را بمنظور برخورد با واقعیت موجود مشخص کرد. گرامر تمپلیت در این حالت بصورت زیر خواهد بود :


...


مثال: استفاده از XSLT بمنظور تبدیل یک سند XML
در این مثال با استفاده از XSLT یک سند XML به Html تبدیل و در خروجی نمایش داده می شود .
سند XML نمونه ( Test.xml)





Webmaster
webmaster@Srco.ir


Webadmin
info@Srco.ir



در سند فوق از یک دستورالعمل پردازشی بمنظور مراجعه به Stylesheet بصورت زیر استفاده شده است :





خروجی Html مورد نظر
Name Email
Webmaster webmaster@Srco.ir
Webadmin info@Srco.ir


سند XSLT بمنظور تبدیل سند XML به HTML برای نمایش در مرورگر ( Test.xsl)

















Name Email






در هر فایل XSL ، می بایست XSL namespace معرفی گردد . بدین ترتیب پارسر از نسخه XSLT استفاده شده ، آگاهی لازم را پیدا خواهد کرد .




توضیحاتی در رابطه با مثال فوق :

*

قبل از انجام هر گونه پردازش در رابطه با یک سند XML ، می بایست با استفاده از یک عبارت XPath بخش مورد نظر در سند انتخاب گردد .عملیات فوق توسط یک عملگر match انجام می شود . در صورتیکه تمام سند انتخاب گردد، از "/" = match استفاده می گردد. یکی دیگر از رویکردهای موجود، استفاده از المانی است که نشاندهنده تمام سند است . در مثال فوق،المان موجود در سند که دارای چنین رسالتی است با استفاده از match = PEPOLE مشخص می گردد.



*

عبارت زیر، تمام المان های PERSON در بافتار PEPOLE را با استفاده از PEPOLE/PERSON که عبارتی از نوع XPath است، پیدا خواهد کرد. در صورتیکه گره انتخابی، شامل تمام المان ها در ریشه باشد ، تمام المان های PEOPLE انتخاب خواهند شد . با توجه به اینکه قصد نمایش تمام المان های PERSON در سند خروجی وجود دارد ، از عبارت فوق استفاده شده است . عبارت for-each یک حلقه تکرار بوده که باعث انجام پردازش های یکسان در رابطه با المان های مورد نظر( انتخابی ) خواهد شد .



*

زمانیکه یک المان PEPOLE توسط عبارت xsl:for-each انتخاب گردید، با استفاده از عبارت xsl:value-of مقدار مربوط به المان استخراج و در فایل خروجی قرار می گیرد. در مثال فوق، مقدار ذخیره شده در المان NAME در خروجی قرار خواهد گرفت .



CSS
هسته اولیه XSL از CSS شکل گرفته است . CSS بمنظور تعریف و افزودن فرمت به یک فایل Html استفاده می گردد . گرامر استفاده شده در یک Stylesheet مربوط به XSLT مشابه گرامر استفاده شده در CSS است . Stylesheet های استفاده شده در XSLT دارای عملکردی بسیار متفاوت نسبت به نمونه های خود در CSS می باشند . CSS امکان تعریف زنگ ها ، زمینه ها ، نوع و اندازه فونت ها را برای یک صفحه وب Html فراهم می نماید . XSLT امکان تبدیل یک فایل XML را به فرمتی دیگر فراهم می نماید . در صورتیکه هدف صرفا" تعریف فرمت و قالب برای یک صفحه وب باشد ، می توان همچنان از CSS استفاده کرد . استفاده از CSS با توجه به عمومیت آن، برای اکثر استفاده کنندگان گزینه ای مناسب خواهد بود .

XML Query Language
XML ، امکان تعریف تگ های اختصاصی را توسط مولفین سندها ، فراهم می نماید، بنابراین تبدیل یک سند XML به نوع دیگر، همواره بعنوان یک نیاز خواهد بود . از طرف دیگر، مرورگر قادر به نمایش مستقیم اسناد XML نمی باشند . بنابراین ضروری است که یک سند XML به HTML تبدیل تا امکان نمایش آن توسط مرورگرهای وب فراهم گردد . بمنظور پاسخ به نیازهای فوق، شرکت های ماکروسافت، Texcel و WebMethods در سال 1998 پیشنهاد ایجاد یک زبان پرسو جو برای XML را به کنسرسیوم وب، ارائه دادند (XML Query Language :XQL) . بخشی از پیشنهاد فوق به نحوه استفاده از زبان XSL در اسناد XML اشاره داشت . در سال 1999 کنسرسیوم وب ، تصمیم به یکپارچه نمودن تمامی تحقیقات انجام شده در رابطه با " ایجاد یک مدل اساسی برای پرس و جو " ، گردید . و بر همین اساس XSLT معرفی و عرضه گردید .

XPath
در زمان پیاده سازی XSLT ، گروه دیگری در کنسرسیوم وب بر روی یکی از تکنولوژی های مرتبط با XML و با نام XPointer فعالیت خود را آغاز نمودند. XPointer از ایده تگ های anchor در یک سطح جدید استفاده می کرد . هم XPointer و هم XSLT نیازمند روشی بمنظور اشاره به بخش های متفاوت یک سند XML می باشند. XSLT نیازمند انتخاب بخش های از یک سند XML بمنظور عملیات تبدیل بوده و XPointer بمنظور الحاق دو سند به امکان فوق نیاز خواهد داشت . بدین منظور می بایست از یک گرامر متداول در این زمینه استفاده تا امکان بکارگیری آن در XSLT و XPointer فراهم گردد . این تکنولوژی جدید، XPath نامیده شد . با اینکه XPath زیرمجموعه ای از XSLTاست ولی می تواند بصورت مستقل نیز استفاده گردد .
XPath زبانی برای یافتن اطلاعات در یک سند XML است . با استفاده از XPath می توان محل و موقعیت ساختار سند و یا داده های موجود در یک سند XML را مشخص نمود. پس از مشخص نمودن موقعیت و مکان المان مورد نظر در یک سند XML ، می توان با استفاده از XSLT پردازش های لازم را در رابطه با اطلاعات مربوطه، انجام داد .کنسرسیوم وب ، تعریف زیر را در ارتباط با XPath ارائه نموده است :

تعریف XPath

XPath ، زبانی بمنظورآدرس دهی بخش های متفاوت یک سند XML بمنظور استفاده در XSLT و XPointer است .

هدف اولیه XPath ،امکان آدرس دهی بخش های متفاوت یک سند XML است . بمنظور تامین خواسته فوق از امکانات و پتانسیل های متعددی بمنظور انجام عملیات بر روی رشته ها ، اعداد و منطق استفاده می شود . XPath از یک گرامر فشرده و عدم مبتنی بر XML بهمراه URI و مقادیر خصلت های XML استفاده می نماید.دلیل انتخاب نام XPath برای تکنولوژی فوق بدین علت است که در حقیقت از یک آدرس بمنظور حرکت در طول یک سند XML با ساختار سلسله مراتبی استفاده می گردد. XPath یک سند XML را بعنوان درختی از گره ها شبیه سازی می نماید . در این راستا ، گره های متفاوتی نظیر: گره های Element ، گره های Attribute و گره های Text ، وجود دارد برای هر گره توسط XPath ، یک رشته در نظر گرفته می شود . برخی از انواع خاص گره ها دارای اسامی اختصاصی خود می باشند . XPath بطور کامل XML Namespace را حمایت می نماید .بنابراین نام یک گره توسط یک زوج ، شامل یک بخش محلی و یک Namespace از نوع URIمشخص می گردد ( نام توسعه یافته ) .

برخی از مفاهیم اولیه XPath
گرامر استفاده شده در XPath شباهت زیادی به نحوه آدرس دهی فایل ها در یک سیتستم آدرس دهی فایل ها دارد . در صورتیکه مسیر با "/" شروع گردد ، نشاندهنده یک مسیر مطلق به المان مورد نیاز است . در صورتیکه آدرس با " //" شروع گردد، تمام المان هائی که با شرایط اعلام شده مطابقت نمایند، انتخاب می گردند . مثلا" //Price// ، باعث انتخاب تمام المان های price موجود در سند می گردد .

Context ( بافتار )
بافتار یک پرس وجو ، گره ای در سند XML است که پردارشی بر روی آن در حال انجام است . بنابراین در تمپلیت زیر :

xsl:template match="/"

ما در بافتار ریشه سند XML می باشیم . زمانیکه از از حلقه تکرار xsl:for-each استفاده می گردد ، بافتار، گره ای است که در حال حاضر از طریق حلقه تکرار بر روی آن قرار گرفته ایم . شناخت بافتاری که توسط یک تمپلیت XSL پردازش می گردد ، بسیار حایز اهمیت بوده و در خیلی از موارد و زمانیکه یک فایل XSL نوشته شده ، خروجی مورد نظر را تولید نمی نماید ، ممکن است اشکال از بافتار باشد . زمانیکه عملیات اشکال زدائی XSL را انجام خواهیم داد ، اولین سوالی که مطرح خواهد شد ، ماهیت بافتار پردازش شده است .

مکان یابی مسیرها
با مکان یابی مسیرها ، بافتار مربوط به گره ای که قصد یافتن آن را داریم ، مشخص می گردد . برای تعیین موقعیت یک مسیر، می توان از دو روش کوتاه و یا غیرکوتاه استفاده کرد . بمنظور انتخاب یکی از روش های فوق، می بایست به حمایت آن از طرف پارسر مطمئن گردید( از سال 2000 ، پارسر MSXML ماکروسافت، دو روش فوق را حمایت می نماید ) .

*

گرامر کوتاه (Abbreviated ) . مثال زیر، نحوه مکان یابی المان های موجود در یک سند XML را به صورت کوتاه توسط XPath نشان می دهد.



*

گرامر غیرکوتاه (unabbreviated ) .مثال زیر ، نحوه مکان یابی المان های موجود در یک سند XML را به صورت غیرکوتاه توسط XPath نشان می دهد.



د ر بخش دوم این مقاله، به بررسی عبارات و توابع در XPath خواهیم پرداخت .